Vitiligo, cilt dokusu üzerinde normal olmayan bir pigmentasyon meydana getiren kronik karakterde bir hastalıktır. Beyaz alanlar, deri üzerinde çok farklı bölgelerde ve boyutlarda dağılım gösterir. Genellikle cilt dokusunun daha koyu olan alanlarında ya da sürtünmeye maruz kalan alanlarında görülürler. Yüz bölgesi, koltuk altları, dudak bölgesi haricinde cinsel organlar ile ellerde de vitiligo çok yaygın bir biçimde görülür.
Vitiligo hastalığı, nüfusun yaklaşık olarak yüzde %1-2’sini etkilemektedir. Çoğunlukla 20-30 yaş aralığındaki bireylerde görülen bu hastalık duruma göre 50 yaşını geçen bireylerde de görülebilmektedir. Hayatın beklenmedik bir anında vitiligo hastalığı bir anda baş gösterebilir. Kadınlarda bu rahatsızlık erkeklere oranla daha yaygındır.
Vitiligo hastalığının sebepleri
- Bağışıklık sistemi yani immun sistemin cilt dokusu üzerinde yer alan melanositlere saldırmasına ve melanosit hücrelerini yok etmesine sebep olan bağışıklık sistemi rahatsızlığıdır. Bu nedenle bağışıklık sistemi,
- Genetik olarak vitiligo hastalığına sahip olunması,
- Güneş yanığı,
- Strese yol açan etkenler,
- Endüstriyel özellikteki kimyasal maddelere maruz kalma.
Vitiligo hastalığının belirtileri
Vitiligo rahatsızlığının esas belirtisi deri üzerinde meydana gelen lezyonlar halinde görülen renk kayıplarıdır. Bu renk kaybı çoğunlukla güneşe maruz kalan bölgelerde görülür; el üzerinde, kollarda, yüz bölgesinde ve dudak çevresinde de sıklıkla görülmektedir. Vitiligo hastalığının belirtileri şıunlardır:
- Cilt dokusu üzerinde meydana gelen lezyonlar halindeki deri kaybı
- Saç, kirpik ve kaşlarda zamanından evvel beyazlama veya grileşme
- Ağız çevresi ve burun içindeki bulunan dokularda meydana gelen renk kaybı
- Göz küresinin( bulbus okuli) iç katmanında meydana gelen renk değişimi veya renk kaybı.
Vitiligo çeşitleri
İki çeşit vitiligo bulunmaktadır: parçalanmamış olan A tipi, parçalanmış olan B türü. Günümüzde en yaygın görülen Tip A olup çoğunlukla genetik kaynaklıdır. Depigmentasyon aşamasının tipine göre vitiligo hastalığının dört alt türü bulunmaktadır. Bunlar;
- Lokalize tipte olan vitiligo. Lekeler oldukça az olup belirli bir alanda konumlanırlar.
- Ellerde ve yüz bölgesinde açıkl alanlarda ortaya çıkar
- Depigmentasyon yani pigment olmama durumu ayak ve el üzerinde görülür.
- Genel tipte olan vitiligo. Lekelerin vücut üzerindeki dağılımı belli bir düzende olmayıp, vücudun herhangi bir bölümünü geniş bir şekilde kaplamaktadır. Bu vitiligonun görülen en yaygın şeklidir.
Diğer bir tip olan B Tipi vitiligo ise daha az yaygındır. Çoğunlukla erken yaşlardaki bireylerde, çocuklarda ve gençlerde rastlanır. Lekelerin çok hızlı bir biçimde büyümesiyle başlar, fakat lekelerin hızı bir sene sonra yavaşlama gösterir.
Vitiligo hastalığının tedavisi
Hastalığını tedavi edilebilmesi için mutlaka sağlık uzmanlarından gerekli olan bütün yardımlar alınmalıdır. Vitiligo tedavisi uzun yıllar boyunca devam edebilecek bir tedavi olabilir. Tedavi protokolü içerisinde;
- İlaç ya da ilaç içeren cilt pomadları,
- Ultraviyole ışın tedavisi ve beraberinde ilaç kullanımı,
- Cildin problemli olan bölgelerine dövme uygulaması ile renk verme,
- Işın tedavisinin ya da bölgesel pomadların etki etmediği durumlarda ise cerrahi tedavi uygulaması gerçekleştirilir.
Vitiligo hastalığından korunma yolları
- Konusunda uzman bir doktordan yardım aldıktan sonra kendiniz de Vitiligo hastalığının ilerlemesini engelleyebilecek uygulamaları yapılarak durumun daha ciddi bir hal almasının önüne geçilebilmektedir. Bunun için yapılacak ilk adım detaylı bilgi sahibi olmaktır.
- Cilt üzerine güneşe çıkmadan evvel mutlaka koruyucu faktörlü güneş kremi sürmek; cilt dokusunun uzun dönemli zarar görmesine engel olur.
- Bronzlaştırıcı losyon kullanmak; beyaz lekelerin dış görüntüsünü azaltabilir.
- Hastalığın tedavisinde ve sonrasında moral bozacak durumlarla başa çıkma yolları konusunda gerek kendiniz gerekse uzmanlara danışarak destek alınmalıdır. Bağışıklık sistemi bu tip hastalıkların ortaya çıkmasında ve tedavi süreçlerinde büyük önem taşımaktadır.
