İçinde bulunduğumuz yaşam koşullarının değişmesi ve gelişmesiyle birlikte, insanlarda görülebilecek olan hastalıklarda da değişimler meydana gelmektedir. Tükenmişlik sendromu çağımızın yeni hastalıklarından sadece bir tanesidir. Genel olarak tükenmişlik sendromu, insanların işlerine ya da kendilerine yetememesi sonucu duyduğu psikolojik bir rahatsızlıktır.

Tükenmişlik Sendromu Nedir?

Tükenmişlik sendromu, 1974 yılında ilk defa Herbert Freudenberger tarafından tanımlanmıştır. Freudenberger, tükenmişlik sendromunu başarısız olmak, yıpranma, enerji ve gücün azalması ya da artık tatmin edilememek olarak ifade etmiştir. Tükenmişlik Sendromu, bir kişinin duygusal olarak çökmesi, duyarsızlaşması ve motivasyonunun son derece olarak azalması olarak da tanımlanır. Bu sendromda kişi giderek ümitsizleşir, özgüven eksikliği yaşar ve fiziksel olarak da tükenmeye başlar. Belirtileri her ne kadar depresyona benzese de aslında aynı şeyler değillerdir ve tedavileri farklıdır.

Tükenmişlik sendromu yaşayan kişiler intiharı düşünmeye başlayabilecek kadar ileri gidebilir.

Yapılan araştırmalara göre tükenmişlik sendromuna yakalanan kişiler genelde mükemmeliyetçi insanlardır. Bu sendrom, sosyal statü veya ekonomik durumdan bağımsız olarak herkesi tehdit edebilir. Yoğun çalışan ve dinleme araları olmayan çalışanlarda tükenmişlik sendromunun görülmesi daha büyük ihtimaldir.

Tükenmişlik Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

Bu sendrom hem fiziksel hem de ruhsal anlamda kendisini belli ettiği için belirtileri de üç farklı kategoride incelenir.

Fiziksel Belirtileri:

• Yorgunluk ve enerji düşüklüğü
• Uyanmada zorluk çekme ve uyku sorunları
• Sık sık hasta olmak
• Kabızlık
• Sırt ve bacak benzeri yerlerde sürekli görülen ağrılar
• Solunum güçlüğü
• Nabızda artış
• Sindirim problemleri

Zihinsel Belirtileri:

• Sık sık kararsız kalmak
• İşleri sürekli erteleme
• Karalarından emin olamama
• Daha önce sevilen aktiviteleri artık sıkıcı bulma
• Dikkat ve konsantrasyon sorunları
• Unutkanlık
• Dağınıklık

Duygusal Belirtileri:

• Çaresizlik
• Öfke ve sinirli ruh hali
• Keyifsizlik
• Depresyon hali
• Özgüvenin azalması
• Eleştirilere tahammülsüzlük
• Ümitsizlik
• Kendini değersiz görmek
• Hayal kırıklığı
• Kaygılanma durumu

Tükenmişlik Sendromunun Tedavisi 

Tükenmişlik sendromuna sahip kişilerin bu hastalığı atlatmaktaki ilk adımı doğru ve yerinde teşhis olmalı. Depresyon veya anksiyete bozukluğu ile karıştırılan bu sendrom aslında bu tür sorunlardan farklı olduğu için yanlış teşhis ve yanlış tedavi sorunu çözmez.

Tedavi içinse öncelikli olarak psikolojik tedavi uygulanır. Psikolojik tedavinin cevap vermediği durumlarda ise artık farmakolojik tedavi adı verilen ilaç destekli tedaviye başlanır.

Eğer tükenmişlik sendromunu yaşadığınızı düşünüyorsanız kesinlikle boş vermemeli aksine durumunuzun farkında olmalısınız. Sonrasında ise fiziksel ve ruhsal olarak rahatlayabileceğiniz aktivitelerde bulunmak tükenmişlik sendromu ile savaşmanın en etkili yollarından biridir. İş stresinden olabildiğince uzak durmalı ve eve iş getirilmemelidir. vakit buldukça dinlenmeli, tatile gidilmelidir.

Tükenmişlik sendromunda ailelerin de rolü çok önemlidir. Bu duruma yakalanan kişinin sorunları geçiştirilmemeli, geçici ve hafif bir şey olarak görülmemelidir. Çünkü her bir yanlış tavır ya da hastalığı bastırmalar daha zor ve acılı bir sürece neden olabilir.