Şarbon hastalığı, bacillus anthracis isimli bir bakterinin neden olduğu nadir, fakat ciddi bir hastalıktır. Şarbon çoğunlukla ot ile beslenen hayvanlarda ve en çok koyunlarda görülmektedir. Şarbon hastalığı hasta hayvanlarla doğrudan veya dolaylı temas sonucunda insanlara bulaşabilmektedir.

Şarbonun insandan insana bulaştığına dair bir kanıt yoktur, ancak şarbon hastalığı nedeniyle oluşan deri lezyonlarının doğrudan temas yoluyla bulaşma olasılığı vardır. Genellikle, şarbon bakterisi ciltte bulunan bir yara ile vücuda girer. Ayrıca enfekte olmuş şarbonlu et yiyerek ya da sporları soluyarak da şarbon hastalığının bulaşması mümkündür.

Şarbon bakterisi ile enfekte olduğunuzda belirtiler, cilt yaralarından kusmaya ve şoka kadar değişebilir. Antibiyotikler ile hızlı tedavi çoğu şarbon enfeksiyonunu tedavi edebilir. Ancak soluma yolu ile bulaşmış olan şarbon hastalığını tedavi etmek çok daha zordur.

Şarbon Türleri

Her biri farklı belirtiler ve semptomlar gösteren üç yaygın şarbon türü vardır. Çoğu durumda, belirtiler bakterilere maruz kaldıktan sonraki yedi gün içinde gelişir. Şarbon hastalığı türleri ise şu şekildedir:

Deri Şarbonu

Deri şarbonu enfeksiyonu, ciltteki bir kesik veya başka bir yara ile vücuda girer. Bu hastalığın ortaya çıktığı en yaygın yoldur. Aynı zamanda en hafif olanıdır. Uygun tedavi ile deri şarbonu nadiren ölümcül olabilir. Deri şarbonu belirtileri şu şekildedir:

• Bakteri bulaştıktan sonra pire ısırığına benzer bir şekilde vücutta kızarma meydaba gelir. Bu kızarıklık büyüyerek iltihaplı bir hale dönüşebilir ve kaşıntı görülür.
• Boğaz ve yakınındaki lenf bezlerinde şişme oluşabilir.

Mide-Bağırsak Şarbonu

Nadir görülen bu tip şarbon hastalığı enfekte olmuş bir hayvanın etini yeme sonucunda oluşur. Belirtiler şunlardır:

• Mide bulantısı
• Kusma
• Karın ağrısı
• Baş ağrısı
• İştah kaybı
• Ateş
• Kanlı ishal
• Boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü

Akciğer Şarbonu

Şarbon sporlarının solunması sonucunda bulaşan akciğer şarbonu, şarbon hastalığı türleri arasında en ölümcül olanıdır. Akciğer şarbonunun başlangıç ​​belirtileri ve semptomları şunlardır:

• Birkaç saat veya birkaç gün sürebilen boğaz ağrısı, hafif ateş, halsizlik ve kas ağrıları gibi grip benzeri semptomlar
• Nefes darlığı
• Mide bulantısı
• Kan tükürme
• Ağrılı yutma
• Yüksek ateş
• Solunum problemi
• Şok

[su_note note_color="#e31f3f" text_color="#ffffff" radius="9"]Eğer şarbon hastalığına maruz kaldığınızı düşünüyorsanız değerlendirme ve bakım için hemen bir doktora başvurun. Erken tanı ve tedavi çok önemlidir.[/su_note]

Şarbon Hastalığı Neden Olur?

Şarbon sporları dünyanın birçok yerinde doğal olarak toprakta meydana gelen şarbon bakterileri tarafından oluşturulur. Sporlar, bir ev sahibi haline gelene kadar yıllarca uykuda kalabilirler. Şarbonlar için ortak konaklar arasında koyun, sığır, at ve keçiler gibi yabani veya evcil hayvanlar bulunur.

Şarbon bakterisi İran, Irak, Türkiye, Pakistan ve Afrika gibi gelişmekte olan ülkelerde yaygın görülmektedir.

Şarbon Hastalığı Risk Faktörleri

Şarbon hastalığına yakalanmanın mümkün olduğu bazı durumlar ve risk faktörleri bulunmaktadır. Bunlar şu şekildedir:

• Laboratuar ortamında şarbon ile çalışmak
• Hayvancılıkla uğraşmak
• Eroin gibi yasa dışı uyuşturucuları kullanmak

Şarbon Hastalığı Komplikasyonları

Şarbonun en ciddi komplikasyonu, beyin ve omuriliği örten zarların ve sıvının iltihaplanmasıdır, bu da masif kanamaya (hemorajik menenjit) ve ölüme neden olur.

Şarbon Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Şarbon bakterisi ile enfekte olmuş bir kişi zatürre ya da girip hastalığına benzer belirtiler göstermektedir. Yapılacak testlerle şarbon hastalığını teşhis etmek mümkündür. Uygulanan teşhis yöntemleri şu şekildedir:

Cilt testi: Ciltteki şüpheli bir lezyondan alınan bir sıvı örneği veya küçük bir doku örneği (biyopsi), laboratuarda şarbon belirtileri açısından test edilebilir.

Kan testleri: Şarbon bakterilerini tespit etmek için kan testi yapılabilir.

Göğüs röntgeni veya bilgisayarlı tomografi (BT) taraması: Akciğer şarbonunu teşhis etmeye yardımcı olması için göğüs röntgeni veya BT taraması istenebilir.

Dışkı testi: Şarbon bakterilerini kontrol etmek amacıyla gayta testi yapılabilir.

Şarbon Tedavisi

Standart şarbon tedavisi için antibiyotik kullanılmaktadır. Sizin için en etkili antibiyotik veya antibiyotik kombinasyonları kullanılabilir.  Yaşınız, genel sağlığınız ve diğer faktörler de tedaviye etki edebilir.

Bazı şarbon vakaları antibiyotiğe yanıt verse de, ilerlemiş şarbon hastalıkları antibiyotikle tedavi olmayabilir. Hastalığın sonraki aşamalarında, bakteriler, ilaçların elimine edebileceklerinden daha fazla toksin üretmiştir.