Prostat kanseri sadece erkekleri etkileyen bir hastalıktır. Kanser prostatta büyümeye başlar. Prostat erkek üreme sisteminde bir bezdir. Prostat mesanenin hemen altında, rektumun önündedir.

Üretra mesaneden penisin sonuna kadar olan ve idrar ile spermi vücudun dışına taşıyan bir tüptür ve prostattan geçer. Üretra prostat boyunca ilerledikçe prostat bezi de prostat kas liflerinin kullanımı ile idrar kontrolünde yer alır. Prostat içindeki bu kas lifleri, üretranın içinden akan idrar akışını kontrol ederek salınır ve serbestleşir.

Prostat bezindeki epitel hücreler, PSA adı verilen bir protein üretir. Bazı PSA proteinleri kan dolaşımına girer. Bir adamın kanını kontrol ederek PSA düzeylerini ölçmek mümkündür. Bir erkeğin PSA düzeyleri yüksekse, bu prostat kanserinin veya bir çeşit prostat sorununun bir göstergesi olabilir.

Bazı yaşlı erkeklerde prostat büyümeye devam edebilir, özellikle de üretranın etrafındaki kısım. Büyüyen prostat bezi üretranın çökmesine neden olabileceği için bu kişinin idrara çıkması zorlaşabilir. Prostat bezi bu şekilde çok büyük hale geldiğinde, durum Benign Prostat Hiperplazisi (BPH) olarak adlandırılır. BPH kanser değildir, ancak tedavi edilmelidir.

Olguların büyük çoğunluğunda, prostat kanseri bez hücrelerinde başlar. Buna adenokarsinoma denir. Prostat kanseri çoğunlukla çok yavaş ilerleyen bir hastalıktır. Aslında birçok erkek, prostat kanseri olduklarını bilmeden ölür. Sadece otopsi yapıldığında doktorlar orada olduğunun farkındadırlar.

Prostat Kanseri Belirtileri

Prostat kanserinin erken aşamalarında genellikle hiçbir belirti yoktur. Bu aşamadaki çoğu erkek, rutin kontrol veya kan testi sonrasında prostat kanseri olduğunu öğrenir. Prostat kanseri belirtileri söz konusu olduğunda, bunlar genellikle aşağıdakilerden biri veya birden fazlasıdır:

• Hasta daha sık idrara çıkıyor
• Hasta idrara çıkmak için gece daha sık kalkıyor
• İdrar yapmakta zorlanma
• İdrarda kan görülmesi
• Prostat kanseri ilerledikçe aşağıdaki belirtiler de mümkündür;
• Kemik ağrısı, genellikle omurgada, pelvis veya kaburgalarda
• Bacak zayıflığı
• Üriner inkontinans

Prostat Kanseri Hastaları Nasıl Beslenmeli?

Prostat kanseri ile mücadelede sağlığın kontrol altına alınmasının bir parçası, mümkün olan en sağlıklı şekilde beslenmeyi içeriyor. Çoğu kanser biçimi ve özellikle de prostat kanseri, boş ve fazla kaloriler üzerinde gelişir. Kanser hücreleri abur cuburları sever. Bir sürü kızartılmış ve işlenmiş gıdalar tüketen ve prostat kanseri önlemek isteyen insanlar hemen diyetlerini değiştirmelidirler; Böyle yiyeceklere ve prostat kanser olan kişiler derhal beslenme düzenini değiştirmeli ve yeni bir hayata başlamalıdır.

Prostat kanseri hastaları için aşağıdaki beslenme önerilerini okumanız kendi sağlığınız için oldukça önemlidir. Gerçekte, aşağıda yazılanlar hemen herkes için iyi beslenme tavsiyesidir, ancak prostat kanseri riski yüksekse veya prostat kanseriniz varsa kesinlikle bu tavsiyelere uymanız gerekmektedir.

Her ne kadar kanser riskini sıfıra indirmenin hiçbir yolu yoksa da, tek başına beslenmedeki değişiklikler yoluyla kanseri yenmek de mümkün değildir. Ancak yine bu sorunların önüne biraz da olsa geçmenize yardımcı olacaktır. İşte beslenme önerileri:

• Hayvansal yağları sınırlayın: Özellikle kırmızı etten gelen yağ, artmış prostat kanseri riski ile ilişkilendirilir.
• Kızarmış gıdalardan kaçının: Kızarmış gıdalar tadabilirsiniz, ancak trans yağ asitleri genellikle prostat ve diğer kanser türlerine yakalanma riskini artırabilir.
• Meyve ve sebze yiyin: Brokoli, lahana gibi bol miktarda yeşil sebze tüketilmesi önerilmektedir. Aynı zamanda bol bol mevsim meyvesi de tüketmelisiniz.
• Yeşil çay: Yeşil çayın sağlıklı etkileri uzun zamandır bilinmekteydi, ancak yakın zamanda bu çayın, klinik olarak prostat kanseri gelişimini yavaşlattığı anlaşıldı.

Prostat Kanserinden Korunma

Prostat kanserinden korunmak için yeme içmenin yanı sıra rutin kontrollerden asla aksatılmamalıdır. Belirli aralıklarla muayene olunmalı ve durum kontrol edilmelidir. Bu gibi muayenelerde kan, idrar veya ultrason gibi rutin işlemler de önemlidir. Prostat kanseri genetik olarak etkili olduğu için ailede prostat kanseri olan kişiler 6 ayda bir mutlaka muayene olmalıdır. Diğer yandan hayvansal yağların çok fazla, bitkisel yağların ise çok az tüketilmesinin de prostat kanseri riskini arttırdığını bilmek lazım.

Prostat Büyümesi İle Prostat Kanseri Arasındaki Fark

Prostat büyümesi ve prostat kanseri semptomlarının çoğu benzerdir ve iki durumun ayırt edilmesi zor olabilir. Erkeklerde yaşla beraber prostat büyümesinin görülmesi olağan bir durumdur. Ancak kimi zaman prostat kanseri ile prostat büyümesi karıştırılmaktadır. Bu nedenle iki hastalık arasındaki farkları iyice anlamak şarttır.

Prostat bezi idrarın vücudun dışına çıktığı idrar yolunu çevreler. Prostat büyümesi ise prostat bezinin büyümüş olduğu anlamına gelir. Prostat büyümesi neredeyse tüm erkeklere yaşlandıkça ortaya çıkmaktadır. Diğer yandan prostat büyümesi kanser değildir ve prostat kanseri riskinizi arttırmaz. Prostat büyümesinin gerçek nedeni bilinmemektedir. Testislerin yaşlanmasına ve hücrelerdeki değişikliğe bağlı faktörler prostat bezinin büyümesinde rol oynayabilir.

Prostat Büyümesi Belirtileri

BPH'nin en yaygın semptomu, çoğunlukla geceleri fazla idrara çıkmaktır. Bunun nedeni, büyümüş prostat bezinin idrarı vücudun dışına taşıdığı üretra üzerine bastırmasıdır. Bu basınç nedeniyle mesane kasları idrarı boşaltmak için daha fazla çalışmak zorundadır. Mesanede idrar az miktarda bulunsa bile daha sık idrara çıkma isteği yaratmaktadır.

Prostat büyümesinde bir diğer belirti ise daha önce olduğundan daha zayıf bir akışa sahip idrar yapmaktır. Diğer yandan idrar yapmaya son verseniz bile mesane içerisinde hala idrar olduğunu hissedebilirsiniz.

BPH idrar yolunu tamamen bloke ederse idrar yapamama olasılığı doğabilir. Bu aynı zamanda enfeksiyonların bir sonucu olarak veya mesane kasları aşırı derecede zayıflamışsa da olabilir. İdrar yapamama, böbrekleri veya mesaneyi kalıcı olarak tahrip edebilen ciddi bir durumdur. Prostat büyümesi sorunu olan tüm erkeklerin yarısından azında hastalığın semptomları görülmektedir. Prostat büyümesi belirtileri ise şu şekildedir:

• İdrar yapamama
• Günde 2 veya daha fazla kez idrara çıkma isteği
• Kanlı idrar veya ağrılı idrar yapma
• Güçlü ve ani bir aciliyet duygusu ile idrara çıkma
• İdrar kaçırma
• İdrar yaparken akımda yaşanan sorunlar veya kesilmeler
• İdrar kesesinin tam manasıyla boşaltılamaması
• İdrar yaparken zorlanma ve ıkınma

Prostat büyümesi  yaşın üzerindeki hemen her erkeğin sorunları arasında yer alsa da bunlardan çok azında şikayet derecesinde ilerlemektedir. Prostat büyümelerinin büyük çoğunluğunu iyi huylu prostat büyümeleri geriye kalan kısımlardan bazılarını ise prostat kanseri oluşturmaktadır. Sonuç olarak her iki durum da kendini prostat büyümesi olarak gösterdiği için belirtilerde karışıklık oluşabilmektedir.

Prostat Büyümesi Tanı ve Tedavisi

Prostat bezi erkeklerde mesanenin altında bulunur ve gerekli olan sıvı bileşenlerini üretir. 60 yaş üstü erkeklerin yarısından fazlası prostat bezinin büyümesiyle başa çıkmaktadır. Bu duruma benign prostatik hipertrofi (BPH) denir. Bu genişlemenin nedeni tam olarak bilinmese de BPH’nin kanser olmadığı ve kansere neden olmayacağı atlanmamalıdır.

Prostat Büyümesi Tanısı 

BPH tanısı, semptomların geçmişi üzerine kuruludur. Ancak tanı koyulması için gerçekleştirilen bazı testler şu şekildedir:

• Prostatın boyut ve şeklini değerlendirmek için rektal muayene
• Ultrason muayenesi
• Prostat biyopsisi

Prostat Büyümesi Tedavisi

BPH'nin tedavi edilip edilemeyeceği, belirtilere ve şiddetine bağlıdır. Tekrarlayan enfeksiyonlar, idrara çıkma sorunları, idrar kaçağı ve böbrek hasarı yaşam kalitenizi önemli ölçüde etkileyebilir. Bu gibi durumlarda ilaç ve cerrahi tedavi yöntemleri kullanılabilir.

Hafif semptomlarınız varsa düzenli muayenelerle durumunuzu gözetim altında tutabilirsiniz.  Diğer yandan bazı yaşam tarzı değişiklikleri semptomların hafifletilmesinde yardımcı olabilir.

• Alkol ve kafein önlemek,
• Yatmadan önce sıvı içmekten kaçınmak,
• Düzenli egzersiz yapmak,
• Tuvalete gitmeniz gerektiğini hissettiğiniz anda  tuvalete gitme alışkanlığı kazanmak,
• Stres yönetimi ve gevşeme tekniklerini uygulamak belirtilerin hafiflemesine yardımcı olacaktır. BPH tedavisinde TURP, Transüretral Lazer ve PVP gibi cerrahi işlemler de uygulanmaktadır.

Prostat Büyümesinde Plazmakinetik Yöntemi İle Tedavi

Benign prostat hiperplazisi (BPH-iyi huylu prostat büyümesi), prostat bezinin büyümesidir. Prostat bezi mesanenizin altında bulunur. İdrarı mesaneden, penisinizden (üretra) dışarıya taşıyan tüp prostatın merkezinden geçer. Prostat büyüdüğünde idrar akışını bloke etmeye başlar. Prostat büyüdükçe üretra sıkışabilir veya üretra kısmen tıkanabilir. Bu sıklıkla idrara çıkma ile ilgili sorunlara neden olur.

Çoğu erkek hayat boyunca prostat büyümesiyle karşı karşıya kalmıştır.  Prostatın büyümesine neden olan şey tamamen net değildir. Benign prostat hiperplazisi muhtemelen erkeklerde yaşlanma sürecinin normal bir parçasıdır, hormon dengesi ve hücre büyümesindeki değişikliklerden kaynaklanır. BPH, yaşlanan erkeklerin neredeyse tamamında görülür. BPH kanser değildir.

BPH fiziksel muayene ile teşhis edebilir. Testler idrar tahlili  ve doktorunuzun prostat boyutunu hissetmesini sağlayan bir dijital rektal muayene içerebilir  Bazı durumlarda, prostat kanserinin ekarte edilmesine yardımcı olmak için bir PSA testi yapılır. Prostat kanseri ve BPH ilişkili değildir, ancak aynı semptomların bazılarına neden olabilirler. BPH belirtileri hafifse ve sizi çok fazla rahatsız etmiyorsa, evde bakım, durumu kontrol altında tutmanıza yardımcı olmaktadır.

Prostat büyümesinde cerrahi yöntemlerin arasında plazmakinetik yöntemi son zamanlarda en fazla tercih edilen operasyon şeklidir. Plazmakinetik tedavi yöntemi ile kapalı prostat büyümesi ameliyatının süresi kısalmakla beraber kanama neredeyse hiç olmaz ve hastanede kalış süresi ise sadece 1 gündür. Hastanın plazmakinetik yöntemi sonrasında sondayla kaldığı süre ise 24 saatten daha kısa olmaktadır. Plazmakinetik yöntemde kullanılan elektrotun ucunda 5000 dereceye varan ısıda plazma oluşmakta bu sayede kanama kontrolünün yapılmasıyla operasyon kısa sürmektedir.

Sağlıklı Prostat İçin İpuçları

Her yıl tüm dünyada binlerce yeni prostat kanseri vakası teşhisi konuyor. Neyse ki, yaş ilerledikçe prostatınızı sağlıklı tutmak için yapabileceğiniz çok şey vardır.  Sağlıklı prostat için ipuçları şu şekildedir;

Sağlıklı bir kiloda kalmak ve düzenli olarak egzersiz yapmak amsağlıklı bir prostat için oldukça önemlidir. Daha fazla meyve ve sebze yiyerek prostatınızı koruyabilirsiniz. Domates, karpuz, pembe greyfurt gibi meyveler güçlü bir antioksidan likopen içerir. Brokoli, karnabahar, lahana, brüksel lahanası ve lahana gibi sebzeler de prostat sağlığı için iyi seçeneklerdir.

Prostat muayenelerinizde sağlık geçmişiniz hakkında detaylı bilgi vermeniz ve ailenizde prostat kanseri öyküsü olup olmadığını doktorunuza iletmeniz gerekmektedir. Bu sayede doktorunuz gerekli olan testleri zamanında yapabilir. Prostat kanseri olan bir baba ya da erkek kardeş olması, kişinin bu hastalığa yakalanma riskini iki katına çıkarır.

Sigara kullanmak prostat kanseri riskini arttırmaktadır. Bu nedenle sigara içmeyin, eğer sigarayı bırakamıyorsanız en azından çok daha az içmeye çalışın. Eğer bunu da yapamazsanız tıbbi bir yardım almayı deneyin.

Buğday tohumu, ton balığı ve diğer deniz ürünleri ve kabuklu deniz hayvanları, yumurta, ayçiçeği ve susam tohumları gibi daha selenyumdan zengin gıdaları tüketmeye dikkat edin. Selenyum prostat kanseri riskini azaltır.

50 yaşından itibaren yıllık olarak - PSA kan testi ve dijital rektal muayene için planlama yapın. Erkekler yaşlandıkça, BPH olarak da adlandırılan prostat bezi büyümesi ile karşı karşıya kalabilirler. BPH semptomları arasında rahatsız edici üriner semptomlar vardır. Tedavi edilmediğinde, BPH idrarın mesane dışına akmasını önleyebilir ve mesane, üriner sistem veya böbrek sorunlarına neden olabilir.