Günümüzde her zamankinden çok daha fazla kilolu insan olması değişen hayat şartları, hazır yemek yeme alışkanlıkları, fiziksel aktivite yetersizliği, genetik sebepler veya yanlış beslenmeye bağlı olabilmektedir. Ancak obezite günümüzde önlenebilir ölüm nedenleri arasında bulunmaktadır. Artık sadece yetişkinler değil çocuklar da obezitenin kıskacı altında.
Obezite Nedir?
Obezite ne demek sorusu günümüzde çok sık sorulmaktadır. Obez insanların sağlıksız ve anormal derecede yüksek vücut yağ yüzdesi var. Araştırmacılar, obeziteyi ölçmek için vücut kitle indeksi (VKİ = kg / m2 cinsinden ağırlık) olarak bilinen bir kişinin ağırlığına ve boyuna dayanan bir formül kullanmaktadırlar. Obezite, VKİ 30’un üstündeki kilolu kişilerde ortaya çıkmaktadır. Obeziteye neden olan sebepler arasında çok fazla kalorili besin tüketmek ve çok az egzersiz sayılabilir.
Obezite Bir Hastalık Mıdır?
Obezite, aşırı yeme ve kendi kendini kontrol yetersizliğinden kaynaklanan kozmetik bir mesele olarak kabul edilmemektedir. Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre obezite çevresel faktörler ve genetik faktörden kaynaklanan kronik ilerleyici bir hastalıktır. Obezite hastalığı yalnızca ekonomi açısından değil, aynı zamanda bireysel ve toplumsal sağlık, uzun ömür ve psikolojik refah bakımından da aşırı maliyetlidir. Doğası gereği, obezite yaşam boyu sürecek bir muamele ve kontrol gerektirir.
Obezite, tıbbi tedavi için yeni stratejilere ihtiyaç duyan en yaygın, kronik hastalıklardan biridir. Obezite aşırı yağ dokusu olarak tanımlanır. Aşırı yağ dokusunu belirlemek için birkaç farklı yöntem vardır. En yaygın olanı Vücut Kitle İndeksi (VKİ)’dir. Yağ hücresi bir endokrin hücredir ve yağ dokusu bir endokrin organdır. Bu nedenle, yağ dokusu metabolitleri, sitokinleri, lipitleri ve diğerleri arasında koagülasyon faktörleri de dahil olmak üzere bir dizi ürünü salgılar. Belirgin derecede aşırı yağlanma ya da obezite, dolaşımda olan yağ asitleri ve iltihaplanmanın artmasına neden olur.
Obeziteyi başka hastalıklara neden olan bir hastalık olarak tanımlamak mümkündür. VKİ oranlarına göre obezite çeşitleri şu şekilde tanımlanabilir;
- VKİ: 25-29,9 – Fazla kilolu
- VKİ:30-39,9 – Obez
- VKİ: 40 ve üzeri – Morbid obez
Obezite Cerrahisi Ne Zaman Yapılmalı?
Obezite, vücut kitle indeksi (VKİ) 30 veya daha fazla olan kişilerde ortaya çıkmaktadır. Obezite cerrahisi, şiddetli obeziteye sahipseniz ve diğer yöntemleri kullanarak sağlığınızı iyileştirmek için yeterli kilo veremiyorsanız veya ciddi obeziteye bağlı olarak bununla ilgili sağlık sorunlarınız varsa geçerli bir seçenektir. Obezite cerrahisinin bazı yöntemleri bulunmaktadır. Bu hastanın durumuna göre seçilmektedir. Obezite cerrahisi, tip 2 diyabet, yüksek tansiyon, sağlıksız kolesterol seviyeleri ve uyku apnesi gibi obezite ile ilgili birçok sağlık sorununu iyileştirebilir.
Obezite ameliyatı yetişkin ve şiddetli obezite ve tip 2 diyabet, uyku apnesi, yüksek tansiyon veya kalp hastalığı gibi obezite ile ilişkili sağlık sorunları olan kişiler için bir seçenek olabilir.
Obezite Cerrahisi Yöntemleri
Obezite tedavisi için kullanılan cerrahi yöntemler her hasta için farklıdır. Aşağıda obezite cerrahisinin türleri bulunmaktadır.
Tüp Mide Ameliyatı (Sleeve Gastrektomi)
Tüp mide ameliyatı en sık uygulanan obezite ameliyatı yöntemlerinin başında gelmektedir. İsmini midenin bir kısmının çıkarılması ve sonuçta midenin tip şekline gelmesinden alır. Midenin küçültülmesi hastanın daha az yemekle doymasına neden olurken, kısa sürede kilo vermeyi sağlar.
Mide Katlama Ameliyatı (Gastrik Plikasyon)
Mide katlama ameliyatı midenin bıçak değmeden uzunlama bir şekilde daraltılması anlamına gelmektedir. Mide kesilmez ve kendi kendisinin üzerine bazı yöntemlerle katlandığı için bu ismi almıştır. Ancak bazı dezavantajları bulunmaktadır. Yanlış uygulandığında mide çok küçültülebilir.
Mide Bandı (Gastrik Bant)
Mide kelepçesi olarak da bilinen yöntemde mideye kelepçe şeklinde bir aparat takılmaktadır. Ancak günümüzde bu yöntem beraberinde getirdiği riskler nedeniyle çok fazla uygulanmaz.
Mini Gastrik Bypass
Kapalı cerrahi yöntemiyle uygulanan bu ameliyatta çok küçük kesiler yapılarak karnın içine girilir, mide küçültülür ve tüp görünümüne ulaştırılır. Etkili bir obezite cerrahisi yöntemidir.
Obezite Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Gezegendeki en önlenebilir koşullardan biri olmasına rağmen, obezite maalesef büyük ölçüde önemli bir sorundur. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, dünyadaki obezite oranı 1980’den beri iki katına çıkmıştır. Obezite ile ilgili riskleri daha iyi anlamanıza yardımcı olmanızı sağlayacak 8 gerçek vardır.
Obez olmak aşırı kilolu olmaktan farklıdır: Obez ve aşırı kilolu terimleri bir kişinin kilosunu sağlıklı olarak kabul edilenden daha fazla olduğu zaman tarif etmek için kullanılan terimlerdir, ancak tam olarak aynı şeyi ifade etmemektedirler. Fazla kilolu veya obez olup olmadığı sıklıkla, kilo ve boy arasındaki bir orantı olan vücut kitle indeksini (VKİ), dolaylı bir ölçüt olarak değerlendirerek belirlenir. VKİ 25 ile 29,9 arasındaysa aşırı kilolusunuz demektir. VKİ 30 ya da daha yüksekse obez sayılırsınız.
Obezite artıyor: 1980’lerin başından bu yana, obezite seviyeleri kabaca iki katına çıktı ve bu şekilde devam ederken obezite tüm dünyanın vebasına dönüşecek.
Obezite çocukları etkiler: Obez çocuklar yetişkinler kadar obezite ile ilişkili birçok problem yaşama riski taşımaktadır.
Obezite önemli bir sağlık riskidir: Obezite bir kişinin kalp rahatsızlığı, tip 2 diyabet, yüksek tansiyon, inme, safra kesesi hastalığı, nefes alma sorunları ve bazı kanser türleri için riskini arttırır.
Obezite günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir: Obezite, kronik bel ağrısı, uyku apnesi ve osteoartirit, merdivenden tırmanmayı, yeterli egzersiz yapmayı ve iyi bir uyku çekmeyi zorlaştıracak kronik koşullarla beraber geliyor. Obezitenin duygusal ve zihinsel etkileri de önemlidir ve benlik saygısı, depresyon ve kaygının yaşanmasına neden olabilmektedir.
Obezite kişinin doğurganlığına zarar verebilir: Aşırı kilolu olmak, bir kadının hamile kalmasını zorlaştırabilir ve bir erkeğin yeterli miktarda sağlıklı sperm üretmesine neden olabilir.
Obezite, sadece iradenin eksikliği ile ilgili değildir: Çok yemek yemenin obeziteye katkıda bulunması doğru olmasına rağmen , birden fazla risk faktörü vardır. Zayıf beslenme alışkanlıklarına ve fiziksel aktivite eksikliğine ek olarak, genetik ve sosyal ve kültürel faktörler kişinin obez olmasının da bir rol oynayabilir. Ayrıca, bazı ilaçlar ve tıbbi problemler, bir kişinin fazla kilo almasına neden olabilir.
