Multipl Skleroz  yani (MS) hastalığı  beyinde ve omurilik üzerinde, mesajların iletilmesini sağlayan sinir tellerinin çevresinde koruyucu bir kılıf  görevi yapan myelin kılıfın hastalığıdır.  Kılıfın hasar gördüğü alanlarda katılaşmış dokular yer almaktadır. Bu kaskatı kesilmiş olan alana ise plak denir. Oluşan bu plaklar, sinir sisteminde birçok yerde meydana gelebilir ve ve elektriksel iletinin bozulmasına ya da aksamasına yol açabilir.

MS hastalığının ortaya çıkarttığı belirtiler, miyelin ile doğrudan bağlantılıdır. Myelin kılıfı merkezi sinir sisteminde yer alan sinir liflerini saran ve koruyan kılıftır. Elektrik uyarılarını iletmelerini sağlar. Multipl skleroz hastalığında miyelin kılıfı zarara uğrar ve bazı alanlarda yok olur. Hasar alan bu alanlar ‘plak’ olarak da adlandırılır. Miyelin kılıfı yalnızca sinir liflerini çevresel zararlardan korumakla kalmayıp, onların elektriksel iletim görevlerini de yerine getirmelerinde kolaylık sağlar. Miyelin kılıfı yok olduğunda ya da hasar gördüğünde ise, sinirlerden beyine iletilen veya beyinden kaslara gelen elektrik uyarılarını kesintiye uğrar ve belirtiler gözlenmeye başlar.

Multipl Skleroz belirtileri

MS hastalığının başlangıcında meydana gelen ilk belirtileri, kol ve bacaktaki belirgin kuvvet azalması ile güçsüzlük bulgusudur. MS’li bireyler çoğunlukla yeni ortaya çıkan  duyu kayıpları ,net görememe bulanık görme, denge durumunda  bozukluklar gibi belirtilerle uzman doktora başvurular. MS hastalığının belirtilerinin her hastada birbirinden farklı olabileceğini akılda tutmak gerekir.

En belirgin MS belirtileri, halsizlik, yüzde veya vücutta uyuşma, karıncalanma, his kaybı, yorgunluk, denge problemleri, görme bozuklukları, kas sertleşmesi, bozuk konuşma, bağırsak veya mesane problemleri, dengesiz yürüme (ataksi), cinsel işlev sorunları, ısıya hassasiyet ve kısa süreli bellek sorunları şeklinde sıralanabilir.

MS (multiple skleroz)hastalığının gösterdiği belirtiler kişiden kişiye göre farklılık gösterebilir. Multiple skleroz hastaları aşağıdaki belirtileri azalan ya da artan düzeylerde gösterebilir;

• Uyuşukluk, karıncalanma ya da, iğnelenme hissi,
• Kuvvet kaybı, kasılma, kas katılığı, kramp ve ağrı. Bedenin bir tarafında yer alan kol ve bacakta görülen kuvvet kaybı  her iki bacakta aynı anda da olabilir.
• Görme duyusunda azalma ya da tümden görüş kaybı, çift biçimde görme,
• İdrar tutamama ve kaçırma, idrarın sık aralıklarla gelmesi,
• Konuşma zorluğu ve konuşma bozukluğu,
• Cinsel fonksiyon kaybı,
• Denge bozuklukları,, bulantı,
• Devamlı gözlenen Yorgunluk,
• Depresyon durumu,
• Kısa süreli görülen hafıza problemleri,
• Yemek yeme güçlüğü ve yutma zorluğu.

Multipl skleroz nedenleri

Multipl Skleroz(MS) ölümcül karakterde bir rahatsızlık asla değildir. Bu konuda gerçekleştirilmiş olan pek sayıda çalışma bulunmaktadır. Araştırmalar, ortalama yaşam süresi konusunda MS hastaları ile sağlıklı bireyler arasında dikkate değer bir fark olmadığını göstermektedir. MS hastalığı bulaşıcı karakterde bir hastalık da değildir.

Multipl Skleroz  hastalığı genç bireylerde daha sık olarak nörolojik kökenli olarak görülür. Hastalık çoğunlukla gençlerde, kadınlarda,  kentlerde yaşayan ve eğitim düzeyi ortalamanın çok üzerinde olan bireylerde görülür.

MS, akıl veya ruh hastalığı olmayıp, tamimiyle tıbbi bir sinir sistemi rahatsızlığıdır.

MS  hastalığı kalıtsal değildir.

Multipl skleroz tedavisi

MS’i tamamen ortadan kaldıran bir tedavi yöntemi bulunmamakla beraber hastalığın daha ilerlemesini engelleyen ya da yavaşlatan bir takım ilaçlar bulunmaktadır. MS  hastalığında tedavi 4 basamak altında toplanabilir.

1. Atak tedavisi
2. Koruyucu tedavi
3. Belirtileri ortadan kaldırmaya yönelik tedavi
4. Fizyoterapi

Atak tedavisinde; atak esnasında ilaç kullanımı vardır. Gerçekleşen atakların kısa süreli olması ya da tam olarak düzelmesi adına tedavi protokolü hazırlanır.

Koruyucu tedavide; atakların tekrarlamasını azaltıp, beyinde yeni plakların meydana gelmesini engellemek için uygulanan tedavi protokolünü içerir.  Koruyucu tedaviler 3 basamakta gruplanmaktadır.

1. basamak koruyucu tedavide; ilaçlar MS hastalığının erken döneminde kullanılabilen özellik taşır.
2. basamak koruyucu tedavide; birinci basamakta kullanılan ilaçların etki etmediği hastalarda bu tedavi protokolü uygulanır. Çünkü 1. basamak tedavi yan etkileri çok  ya da ilaçlar hastanın durumuna göre etkisizdir.
3. basamak koruyucu tedavide; ikinci basamak tedavi uygulanan fakat cevap alınamayan durumlarda uygulanan tedavi protokolüdür.

Belirtileri ortadan kaldırmaya yönelik tedavide; hastalığın seyri üzerine etkisi olmayan ilaçlardır. Bunlar MS hastalığının bireyde ortaya çıkan belirtilerinin ortadan kaldırılmasına yönelik olarak kullanılan ilaçlardır.

Fizyoretapi tedavisinde; bu yöntem MS hastaları için ilaç tedavisi kadar mühimdir. MS hastalığında ortaya çıkan kas güçsüzlüğü, denge kaybı, doğru ve etkili bir fizyoterapi tedavisi ile geriletilebilir. Fakat fizyoterapi uygulamasının düzenli bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.