Lozan Barış Antlaşması Nedir?
Lozan Antlaşması yani yapıldığı dönemde Lozan Sulh Muahedenamesi adıyla anılan ve İsviçre’nin Lozan adlı şehrinde Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileri ve İngiltere, Portekiz, Belçika, Bulgaristan, Belçika ve Yugoslavya’nın temsilcileri arasında imzalanmış bir barış antlaşmasıdır. Türkiye Devleti için çok büyük önemi bulunmaktadır.
Atatürk, görüşmelerin İzmir’de olmasını teklif etmiş ancak kabul edilmemiştir. Uluslararası anlaşmalara göre böyle bir antlaşma tarafsız bir ülkede yapılmalı nedeni öne sürülmüştür. Türk devletini temsilen İsmet İnönü (Paşa) görüşmelere gitmiştir.
Boğazlar Sorunu:
- Boğazların kontrolü Türklerden oluşan bir komisyona bırakılmıştır.
- Boğazların 20 km’lik yakınında bulunan askerler bulundukları bölgeyi terk edeceklerdir.
- Olağanüstü durumlarda Türkler boğazlara asker sokabilecektir.
- Ticaret gemilerinin boğazdan geçişi serbesttir ancak belli bir tonajın üstünde olan savaş gemilerine geçiş izni verilmemiştir.
- İstanbul işgal güçlerince bir buçuk ay içerisinde boşaltılmıştır.
Borçlar Sorunu:
- Düyun-u Umümiye İdaresi kaldırılmıştır.
- Osmanlı devletinden ayrılma kararı almış devletlere Osmanlı borçlarında hisse verilmesi kararı alınmıştır.
- TBMM, Osmanlının borçlarının büyük bir kısmını ödemeyi kabul etmiştir.
- Borçlar Türk Lirası ve taksitler halinde ödenecektir.
Lozan Antlaşması’nın Önemi
- Yeni Türk Devleti ve Misak-ı Milli resmi olarak diğer devletlerce kabul edilmiştir.
- Askeri zaferin sonucu siyasi zafer olmuştur.
- Türkiye savaş tazminatını ödememiştir.
- Kapitülasyonlar süresiz olarak kaldırılmıştır.
- Bütün ülke sınırları (Irak sınırı haricinde) belli olmuştur.
- Türkiye kendi açısından 1. Dünya Savaşı’nı bitirmiştir.
Lozan Antlaşması’nda Çözülemeyen Problemler
- Boğazlar komisyonu (Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile çözülmüştür.)
- Musul alınamamış ve kesin bir Irak sınırı konulamamıştır. (Musul Ankara Antlaşması sonucunda Irak’ın olmuştur.)
