Halk arasında kan kanserinin çeşitlerinden bir tanesi olarak bilinen lösemi hastalığı, kemik iliğinden köken alan ve kan üretmekte olan kök hücrelerinden birinin, farklı nedenlerin bir araya gelmesi sebebiyle gelişiminin herhangi bir basamağında duraklaması ve de kontrolsüz bir şekilde aşırı çoğalmaya başlamasıyla ortaya çıkmaktadır.

Lösemi çeşitleri esas olarak 2 ana gruba ayrılmakta olup bunlar Akut ve kronik şekilde adlandırılmaktadır. Akut lösemiler çok hızlı bir şekilde ilerleme göstermekte olup, akut lenfoblastik lösemi yani ALL ve de akut miyeloblastik lösemi yani AML olarak iki gruba ayrılır.

Kronik lösemiler ise Kronik Lenfositik Lösemi yani KLL ile Kronik Miyeloid Lösemi yani KML olarak alt gruplar oluşturmaktadır.

Lösemi Belirtileri Nelerdir?

Lösemi hastalığında genel olarak görülmekte olan belirtiler şu şekildedir;

• Hızla kaybedilen kilo,
• İştah kaybı,
• Renkte meydana gelen solgunluk
• Vücutta morluklar veya bezelerin giderek büyümesi
• Karında meydana gelen şişlik durumu,
• Eklem ağrıları,
• 5 gün ve üzerinde devam eden inatçı ateş durumu
• Gece terlemeleri,
• Bağışıklık sisteminde zayıflama
• Nefes almada zorlanma,
• Tekrarlayan enfeksiyon durumları
• Anemi
• Lenf bezlerinde büyüme.

Lösemi Tanı Yöntemleri

Tanısını koyabilmek için öncelikle hastanın öyküsü hakkında bilgi sahibi olunmalıdır. Muayenenin haricinde ileri tanı uygulamaları ile detaylı incelemelerin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Muayene:

Lösemi şüphesi bulunan bir bireye  öncelikli olarak detaylı bir fizik muayene uygulanmalıdır(lenf bezlerinde boyut değişimi, karaciğer, dalak boyutları yönünden incelenmelidir.)

Kan incelemeleri:

Kan sayımı ile gerekli olan biyokimyasal incelemeler yapılmalıdır.

Kemik iliği biyopsisi uygulaması:

Kalça kemiğinden alınan örnekle kemik iliği detaylı bir şekilde incelenmelidir. Kemik iliği biyopsisi ile kemik iliği sıvısının patolojik incelenmesi gerçekletirilmektedir.

Genetik incelemeler:

Kemik iliği ya da kandan alınan numunelerden detaylıca lösemi hücrelerinin genetik açıdan incelemeleri gerçekleştirilmektedir.

Lösemi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Lösemi tedavisi içerisinde aslında ok sayıda disiplini barındırır. Tam teşekküllü hastanelerde yetişkin bireyler ile çocuk hematoloji uzmanları önderliğinde hastalar itinayla tedavi edilir. Lösemi hastalığını tedavi eden onkoloji merkezi, bünyesinde kemoterapi uygulaması ile iyi yetişmiş konusunda tecrübe sahibi olan hemşire ekibi, kan bankası haricinde radyasyon onkolojisi uzmanı ile sofistike laboratuvar kadrosuna sahip olması gerekmektedir.

Lösemi hastalığı günümüzde  tedavi edilebilen hastalıklar içerisinde olup, son zamanlarda keşfedilen çok sayıda başarılı yeni yöntem sayesinde lösemi tedavisinin başarı oranı gün geçtikçe artış göstermektedir. Yeni kemoterapötik ajanların bulunması, hedefe yönelik şekilde moleküler  düzeyde ilaçlar ve biyolojik tedavilerin doğru şekilde günlük kullanımda hayat bulması, gelişmiş radyoterapi makinelerinin bilimsel gelişmeler ışığında geliştirilmesi, yapılan başarılı kemik iliği nakilleriyle, lösemi hastaların yaşam süreleri ciddi şekilde uzatılmakta ve konu olan hastalığın tamamen tedavi edilmesinde çok ciddi aşamalar kat edilmesine yol açmıştır.

Lösemi tedavisi için akla ilk gelen tedavi uygulaması kemoterapi yöntemidir. Kemoterapi ilaçlarının türü, kullanılacak olan doz, uygulama yolu tamamen bireyin sahip olduğu löseminin türüne ve ilerleme durumuna göre farklılık arz etmektedir. Yaklaşık olarak 1 yıl süren kemoterapi uygulaması dışında gerçekleşecek olan kemik nakli de belli başlı bazı lösemi çeşitlerinin tedavisinde doğrudan akla gelen bir başka tedavi yöntemidir.  Ülkemizde şuan  lösemi hastalığının tedavisinde yakalanan başarı seviyeleri, gerek kemoterapi uygulaması gerekse de kemik iliği nakliyle tamamen dünya standartlarında olmaktadır.

Kronik miyeloid lösemiler ise 2000 senesinden itibaren büyük oranda tedavi edilebilme oranına sahiptir. Bu hastalık çok iyi bir şekilde tanındığından dolayı tedavi içerisinde  mekanizmayı bozan ilaçlara yer verilmektedir. Hedefe yönelik olarak gerçekleştirilen tedavi adını alan bu tedavi yönteminde kemik iliğinde devamlı olarak çoğalan miyeloid kökenli olan hücreler olgunlaşmadan veyahutta olgunlaştığı zaman kana karışması engellemektedir.  Bu yöntemin dışında ilaçlarla kontrol altında tutulamayan hastalarda ise en başarılı olan tedavi uygulaması ise “allojenik kök hücre nakli” adı verilen kök hücre nakil uygulamasıdır. Bahsi geçen bu kök hücre nakil yöntemi,  doku uyumluluğu olan kardeş, yakın akraba ya da akraba dışından fakat gönüllü bağışçıdan elde edilen kök hücreler yardımıyla yapılmaktadır.

Kronik lenfositik lösemilerde erken evrelerde yalnızca destek amaçlı olan tedaviler uygulanmaktadır. İleri evrelerde ya da yüksek risk taşıyan hastalarda ilaçlar ya da doğrudan hedefe yönelik olan antikorlar (immünoterapi) tedavi yöntemi olarak seçilebilmektedir. Kronik lenfositik lösemi, hastalığı aslında ileri yaş hastalığı olma özelliği taşımasına rağmen 50 yaşının evvelinde de görülebilmektedir. Bu hastalarda da tedavi yöntemi olarak allojenik kök hücre nakli seçilebilmektedir.