Birikmiş bir parası olmayan kişiler, ev ya da araba almak istemesi halinde bankalara yönlenerek kredi başvurusunda bulunurlar. Bankadan istenilen kredi miktarının onaylanması halinde işlem gerçekleştirilir ve son aşama olarak alınan kredinin kullanılacağı yer kalır ve kredinin taksitleri ödenmeye başlanır. Bu noktada, başvuru yapılan kredinin onaylanması adına en önemli unsur kredi notu olarak tabir edilen nottur.
Kredi notu bankalarla kişilerin arasında olan ilişkinin en açık kanıtı olarak nitelendirilirken, borcuna sadık ve ödemelerini günü gününe yapan kişilerin kredi notu doğrudan yükselme gösterir. Bunların yanı sıra borçların gününde ödenmediği takdirde ise kredi notu düşerek, ilerleyen dönemlerde bankalardan kredi almak gibi işlemler yapılmak istenildiğinde kişilerin önünde büyük bir engel oluşur. Kredi notu düşük olduğunda ve kredi ihtiyacı olması durumunda kredinin büyük olasılıkla onaylanmama ihtimali vardır.
Günlük bazda kredi kartı kullanan sayısı oldukça fazlayken, kredi kartlarını doğru bir şekilde kullananların sayısı ise oldukça azdır. Kredi kartı kullanımı konusunda başarılı olmayan kişilerin bankalarda kredi notları düşer ve bankadan kredi çekmek istediğinde bu krediler genellikle onaylanmaz.
Kredi Notu Nedir?
Bankalar yönünden duruma bakıldığında, müşterileri değerlendirmenin tek yolu kredi notu olmasa da, kredi notu müşteriler hakkında bilgi vermede önemli bir husustur. Bireysel veya ticari müşterilerin, finansal kuruluşlar içerisinde isimleri altında yer alan mali varlıklar ve işlemlere göre gerçekleştirilen uygulamalar neticesinde ortaya çıkan sayısal değerler kredi notu olarak adlandırılır.
Bankalar söz konusu veriler üstünden değerlendirme gerçekleştirip, müşterilerin kredi ihtiyaçlarına bu bağlamda yanıt verir. Kredi notu düşük seviyede bulunan kişilerin ihtiyaçları için bankalar ipotek, teminat, rehin, kefil tarzında farklı yöntemlere başvurur. Yüksek kredi notu bulunan müşteriler içinse bu şekilde yöntemlere gerek kalmadan kredi başvurusu onaylnabilir.
Kredi Notu Nasıl Hesaplanır?
Bankacılık işlemlerinde kredi notları müşterilerin karneleri niteliğini taşımaktadır. Kredi notu hesaplanırken farklı varyantlar kullanılır. Hesaplamaların yapılması aşamasında ilk olarak bakılan nokta müşteri riski olarak bilinir. Bankalar gözetiminde yer alan kredi kartları miktarı, kullanım oranları ve ödeme düzeni kredi notunun belirlenmesinde büyük rol oynar. Kredi kartlarının, kredi notu üzerindeki değeri yaklaşık olarak yüzde 30’dur.
Bankada hesabı olan müşterilerin, hesapları içinde yer alan para tutarı ve söz konusu hesaba bağlı borçlarda kredi notundaki değişime etki eder. Bu etkinin değeri ise yaklaşık olarak yüzde 25 civarıdır. Bunun yanı sıra daha önce kullanılan krediler, bu kredilerin tutarları ve ödeme düzeni de kredi notunu oluştururken, bunların etkisi ise yüzde 20’lik bölümü kapsar.
Tüm bunların dışında, bankalara yapılan kredi isteklerinin yanıtları ve kullanma yoğunluğu yüzdde 15’lik bölümü kapsarken, her müşteride değişkenlik gösteren sebepler, diğer grubu da içinde barındırarak yüzde 10’luk dilimi kapsar.
Yapılan değerlendirmelerin ardından yüzde 100’lük dilim oluşur ve müşterilerin kredi notları belirlenir. Kredi notları 0 ila 1900 skalasında olan puanlardır. Her müşteri aynı değerlendirme sürecinden geçirilirken, durum doğrultusunda puanlar değişkenlik gösterir.
Kredi Notu Puanlama Sistemi Nasıldır?
Puanlama sistemi, çok iyi, iyi, az riskli, orta riskli ve yüksek riskli olarak beş farklı grup içinde incelenir. Çok iyi ve iyi kategorisinde yer alan notlar, bankaların gözetiminde olumlu bir şekilde değerlendirilirken, kredi kullanımı halinde olumlu bir cevap alma ihtimali yüksek gruplardır.
Yüksek ve orta riskli grup için olumsuz sonuç alınma ihtimali bulunurken, bankalar bu durum karşısında yine de müşteriler adına özel kararlar alarak olumlu bir yanıt da verebilirler. Yüksek kredi notuna sahip olmak, beklenmedik durumların önüne geçebilmek adına büyük önem taşır.
Kredi Notu Nasıl Yükseltilir?
Kredi notu bir defa belirlenerek devamlı bir şekilde söz konusu notun kullanımına dair bir uygulama bulunmaz. Kredi notu müşterilerin faaliyetleri doğrultusunda değişkenlik gösterir. Notun düşük olması halinde kişiler, kredi notlarını yükseltmek adına bazı adımlar atabilirler.
Kredi notunun yükselmesi hemen gerçekleşecek bir durum olmasa da not yükseltmek ileriki dönemler için ihtiyaçların karşılanmasında yardımcı olacaktır.
Borçlarınızı Azaltın
Kredi notu borçlardan etkilenir. Kişiler bütçesine göre hareket ederek kredi notlarının riske girmemesini sağlayabilirler. Borçlu olunan tutarın riskli limitinin azaltılması halinde kredi notunda artış olacaktır.
Kredileri Düzenli Ödeyin
Bankalardan alınan kredilerin düzenli bir şekilde ödenmesi, kredi notuna olumlu yansıyacaktır Ödemelerde sıkıntı oluşması ya da zamanında ödeme yapılmaması halinde ödemeleri kişiler kendilerine uygun bir zamanda olacak şekilde ayarlayabilirler. Vade uzatımı, taksit ödeme tutarının düşürülmesi şeklindeki yöntemler sayesinde bütçe doğrultusunda yapılandırmaya gitmek faydalı olacaktır.
Limitleri Yükseltin
Bankalar gözetiminde yer alan limitlerin artırılması kredi notu üstünde pozitif bir etki oluşturacaktır. Limit artırım talebi yapılması kredi notuna olumlu yansıyacaktır. Ancak bu kapsamda dikkat edilmesi gereken husus limit artırımından sonra düzenli ödeme yapmaktır. Limit artırımına gittikten sonra düzenli ödeme yapmayan kişiler problemlerle baş başa kalabilirler.
Banka İşlemlerini Artırın
Bankalar üstünde gerçekleştirilen işlemlerin çok olması olumlu bir etki yaratır. EFT-Havale, otomatik ödeme taimatları, vadeli ve vadesiz hesap açma, birikim hesabı açma, para yatırma gibi işlemler yapılması, kredi notuyla doğru orantılıdır. Üstelik bu işlemleri bankalara gitmeye gerek kalmadan internet bankacılığı vasıtasıyla kolayca halledebilirsiniz.
Borçların Tümünü Bir Kredide Birleştirin
Borçların fazla olması kontrolün kaybedilmesine sebep olabilir. Takip edememe durumlarında borçların tek bir kredi üstünde birleştirilmesi, ödemelerin daha düzenli ve zamanında yapılmasını sağlar. Bankada gerçekleştirilen her düzenli ve zamanında ödeme kredi notuna artı puan olarak yansır.
Kredi Kartlarınızı Kapattırmayın
Kredi kartı kullanımına başarısız olan kişiler, borçları tümüyle kapatarak kredi kartlarını iptal etme seçeneğini düşünebilirler. Fakat bu durum kredi notuna olumsuz bir şekilde yansıyacağı için bu yöntemi kullanmak yerine bütçe planlamasının doğru bir şekilde yapılması daha uygun olur. Böylelikle bankalarla ilişki süreceği gibi bunun yanı sıra kredi notunada değer katılmış olur.
Ne Kadar Sürede Sonuç Alırım?
Belirli bir düzene oturtulan bankacılık işlemlerinde sonuç alınması 1 ila 3 aylık zaman dilimini bulabilirken, bu süreç 6 aya kadar çıkabilir.
Kredi notunun düşmemesi adına alınacak tedbirler veya kredi notunu yükseltmek adına yapılacak işlemler, bütün bankalar tarafından neredeyse aynı düzeyde görüntülenebiliyor. Bu KKB’nin bütün bankalara sunduğı bilgi sağlama fonu tarafından yapılıyor.
Kredi Notu Nasıl Öğrenilir?
Kredi notu öğrenmenin iki farklı yolu vardır. Kredi Kayıt Bürosu olarak adlandırılan ve kişilerin tüm bankacılık işlemlerini toplayarak hesabında tutan KKB aracılığıyla kredi notu öğrenilebilir.
Findeks, KKB’ye ait bir markadır ve kredi notunu öğrenmek isteyen kişiler Findeks’e yaklaşık 8 lira gibi bir ücret ödeyerek kredi notunu öğrenebilirler. Findeks üzerinden kredi notunun öğrenilebilmesi için ilk aşamada siteye üye olunması, sonrasında ise ücret ödenmesi gerekiyor.
Kredi notunu öğrenmenin bir diğer yolu ise bankalardan geçiyor. Kredi notu sorgulama işlemini çok sayıda banka müşterilerine sunarken, bu yöntemde kendi içinde ikiye ayrılıyor. Banka şubesinden not öğrenmek isteyenler şubeye ricada bulunabiliyor veya kredi başvurusu esnasında kredini notu öğrenilebiliyor. Kredi notu öğrenmek adına şubeye gitmek istemeyen kişiler ise internet bankacılığını kullanarak belirli bir ücret karşılığında kredi notunu öğrenebiliyor.
