Huzursuz bacak sendromu ya da RLS, bacaklarda karıncalanma ya da uyuşmaya neden olan ve bacakları sürekli hareket ettirme isteğine sebep olan nörolojik bir uyku bozukluğudur. Huzursuz bacaklar sendromu uykuya dalmayı zorlaştırmaktadır. Semptomlar genellikle geceleri daha kötüdür. Huzursuz bacak sendromu nedir sorusuna cevap vermek için hastalığı tarif etmek zor olsa da, hasta uzandığında veya hareket etmediğinde bacaklarında yanma, kaşıntı ve karıncalanma hissetmektedir. Ayağa kalkıp yürüdüğünde ve hareket etmeye başladığında ise tüm bu belirtiler yok olmaktadır.
Bazı huzursuz bacak sendromu vakalarında, uzun süre oturmakta zorluk çekmek mümkündür. Aynı zamanda uzun süre araba sürmek veya uçak yolculuğu da zor olabilir. Birçok insan huzursuz bacak sendromu tedavisi için yıllarca beklemektedir, çünkü bunu ciddi bir sorun olarak görmemektedir. Ancak RLS tedavi edilmezse, belirtilerini daha sık ve şiddetli olduğunu fark edebilirsiniz.
Huzursuz bacak sendromu, her gece daha az uyumaya neden olabilir. Şiddetli belirtileri olan birçok insan, gece başına beş saatten az uyur.
Huzursuz bacak sendromundan kaynaklanan artan uykusuzluk sizi gündüz aşırı derecede uykusuz hale getirebilir, bu yüzden konsantrasyon kaybına neden olur. Bu, profesyonel ve kişisel yaşamınız üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Huzursuz bacak sendromu olan kişilerin depresyon veya anksiyete görülme olasılığı daha yüksektir.
Huzursuz bacaklar sendromu hemen hemen her zaman ilaç ve bir dizi yaşam tarzı değişikliği ile yönetilebilir.
Huzursuz Bacak Sendromu Kimlerde Görülür?
Çoğu insan 45 yaşından sonra huzursuz bacak sendromu sorununu yaşamaya başlar. Kadınlarda RLS görülme ihtimali, erkeklerden iki kat daha fazladır. Huzursuz bacak sendromlu bir aile üyeniz varsa, 45 yaşından önce belirtileri görmeniz daha olasıdır.
Huzursuz Bacaklar Sendromu Nedenleri ve Belirtileri
Huzursuz bacak sendromu nedenleri kişiden kişiye değişir. Bazı durumlarda neden bilinmemektedir ya da diğer sağlık sorunları ve ilaçlarla daha da kötüleşebilir. RLS nedenleri arasında şunlar bulunmaktadır:
Düşük demir seviyeleri: Bu, huzursuz bacak sendromuna yol açabilen beyin hücresi iletişimi ile ilgili sorunlara neden olabilir. Düşük demirin neden olduğu huzursuz bacak sendromunuz olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuzla konuşun ve kendi başınıza takviye almaya çalışmayın.
Diyabet: Bu yaşam boyu rahatsızlık veren bacak sendromuna neden olan, bacak kaslarını etkileyen sinir ve damarlara zarar verebilir. Diyabetinizi doğru bir şekilde yöneterek, huzursuz bacak sendromunuzu önlemeye yardımcı olabilirsiniz.
Gebelik: Birçok kadın hamileyken huzursuz bacak sendromuna sahiptir. Genellikle doğum yaptıktan bir ay sonra geçer.
İlaçlar: Bazı ilaçlar huzursuz bacak sendromuna neden olabilir ya da daha da kötüleştirebilir. Alerji ilaçları, antidepresanlar, bulantı önleme ilaçları ve uyku ilaçları bazılarıdır.
Huzursuz bacak sendromu belirtileri arasında ilk öncelik, bacaklarda genellikle tanımlamanın mümkün olmadığı bir rahatsızlık hissidir. Bu duygu bacak kramplarından, dolaşım problemlerinden ya da uyuşukluktan farklıdır. Hastalar bu hissi tanımlamak için aşağıdaki kelimeleri kullanmaktadır:
- Kaşıntılı
- Yanma
- Ürpertici
- Zonklama
Genellikle bu his, bacaklarınızı hareket ettirme dürtüsüyle eşleştirilir. Huzursuz bacak sendromunun semptomları, geceleri sabahtan daha kötüdür.
Huzursuz Bacaklar Sendromu Yaşadığınızı Nasıl Anlarsınız?
RLS yaşayıp yaşamadığınızı merak ediyor ve henüz karar veremiyorsanız aşağıdaki soruları yanıtlayın:
- Uykuya dalmakta zorluk çekiyor musunuz, gece bacaklarınızı sürekli hareket ettirme isteğiniz var mı?
- Geceleri uyanır mısınız, bacaklarınızda yanma var gibi mi hissediyorsunuz?
- Uzandığınızda bacaklarınızda kaşıntı hissediyor musunuz?
- Yürürken veya başka hareketler yaparken bacaklarınız daha iyi hissettiriyor mu?
Bu soruların herhangi birine evet cevabını verdiyseniz, huzursuz bacak sendromunuz olabilir.
Huzursuz Bacak Sendromu Teşhisi
Huzursuz bacak sendromu yaşadığınızı düşünüyorsanız vakit kaybetmeden uzman bir doktora görünmelisiniz. Eğer doktorunuz RLS’den şüphelenirse sizi bir uyku doktoruna yönlendirebilir. Doktor, tıbbi geçmişinizi size soracaktır.
Uyku doktoru, geceleri belirtileri ne kadar yaşadığınızı görmek için bir uyku günlüğü tutmanızı isteyebilir. Aynı zamanda demir eksikliği olup olmadığını öğrenmek için kan testlerinin de yapılması muhtemeldir.
Huzursuz Bacaklar Sendromu Tedavisi
Doktorunuz huzursuz bacak sendromunuzu yönetmek için yaşam tarzı değişiklikleri, ilaçlar veya bir kombinasyon önerebilir. RLS tedavisi için kullanılan yöntemler şu şekildedir:
Davranışsal Değişiklikler
Huzursuz bacak sendromuna yardımcı olmak için kullanılan davranış değişiklikleri şunlardır:
Egzersiz: Bisiklet sürmek gibi düzenli egzersizler, huzursuz bacak sendromunun semptomlarını hafifletebilir. Çok fazla veya çok yoğun bir şekilde egzersiz yapmak ise semptomları artırabilir.
Stres Azaltma Teknikleri: Stres, huzursuz bacak sendromunu şiddetlendirebilir. Yoga, meditasyon veya diğer teknikleri kullanarak semptomları azaltabilirsiniz. Bu aktiviteler özellikle yatmadan önce yararlıdır.
Sigarayı bırakmak, daha az kafein ve alkol tüketmek: Bunların her biri huzursuz bacak sendromunun semptomlarını kötüleştirebilir. Bu maddelerden kaçınarak, huzursuz bacak sendromunuza yardımcı olabilirsiniz.
Bacaklara masaj ve sıcak banyo: Her ikisi de kaslarınızı gevşetmeye ve huzursuz bacak sendromunun semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
İlaçlar
Huzursuz bacak sendromunu tedavi etmek için çeşitli ilaçlar mevcuttur. Huzursuz bacak sendromunuz için bir ilaç veya ilaç kombinasyonu doktorunuz tarafından önerilebilir.
Parkinson hastalığı ilaçları: Bu ilaçlar, beyninizdeki dopamin adı verilen bir kimyasalın yerini alır. Huzursuz bacak sendromunuz varsa, parkinson hastalığı için risk altında değilsiniz. Bununla birlikte, Parkinson hastalığını tedavi etmek için kullanılan ilaçlar, huzursuz bacak sendromunun tedavisinde sıklıkla yardımcıdır.
Uyku hapları: Hipnotik uyku hapları daha kolay uykuya dalmanıza yardımcı olabilir.
Bazı anti-nöbet ilaçları: Epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlar huzursuz bacak sendromunun tedavisine yardımcı olabilir.
Demir Eksikliği Tedavisi
Yapılan kan testlerinde demir eksikliğiniz varsa, doktorunuz takviye almanızı isteyebilir. Doktor tavsiyesi olmadan demir ilaçları almayın. Karaciğeriniz için çok fazla demir zararlı olabilir.
