Güneş alerjisi, cildin dokusunun doğrudan gelen güneş ışınlarına karşı göstermiş olduğu bir reaksiyondur. Güneş alerjisi ya da diğer adıyla solar dermatit belirtileri; kaşıntılı, kızarıklık ya da isilik şeklinde olabilir. Fakat şiddetli bir şekilde ortaya çıkan güneş alerjisinin, cilt üzerinde gösterdiği belirtiler çok daha ciddi olmaktadır. Bunlar; kurdeşen, içleri sulu kabarcıklar, şişlik şeklindedir. Güneş alerjisinin çok fazla çeşidi bulunmakta olup, bunlar, polimorf ışık reaksiyonu, irinli ve kaşıntılı belirtiler gösteren aktinik prurigo, uzun süreli belirtilerini sürdüren kronik irinli dermatit ile güneş kaynaklı olarak ortaya çıkan güneş ürtikerdir.

Güneş alerjisinin sebepleri

Ultraviyole ışınları sahip olduğu radyasyon nedeniyle, cilt hücreleri üzerinde meydana getirdiği değişikliklerden ötürü cilt üzerinde güneş ışığına karşı alerjik reaksiyon ortaya çıkar. Bu reaksiyon ise, bağışıklık sisteminin, cilt dokusundaki hücrelerin içerisinde yer alan proteinlere zarar vermektedir. Bu nedenle bağışıklık sistemi de, hücrelere saldırma görevini üstlenen antikorlar üreterek belirtilerin görülmesine yol açar. Güneş dermatiti cilt dokusunun açıkta kalan alanlarını, ilkbahar mevsimi içerisinde ya da yaz mevsiminin güneş ışığına doğrudan doğruya temas ettiği alanlarda alerjik özellik taşıyan cilt reaksiyonu ortaya çıkartabilir. Fakat cildi çok hassas olan bireyler, kış mevsimi içerisinde de reaksiyon gösterebilirler.

Ciddi boyutlarda solar dermatit gösteren insanlarda alerjik reaksiyon durumu, ev içinde bulunan ışıkla dahi bu durum tetiklenebilmektedir. Belli başlı ilaçlar, kimyasal maddeler ve sağlık problemleri, cildi güneş ışınlarına karşı çok daha duyarlı hale getirir.

Doktora ne zaman muayene olunmalıdır?

Eğer ki alerjik bir cilt yapısına sahipseniz ve güneş ışığını gören cilt dokunuzda kaşıntı, kızarıklık ve alışılmışın dışında belirtiler ortaya çıkabilir. Böyle bir durumda mutlaka daha ilerlemesi beklenmeden dermatolog tarafından muayene olunması gerekmektedir.

Güneş alerjisinin belirtileri

Güneş alerjisi cilt üzerinde görüldüğü için belirtiler de çoğunlukla cilt kaynaklı olarak görülmektedir. Görülebilen bu belirtiler;

• kaşıntı,
• kızarıklık,
• kabartı,
• döküntü,
• yanma hissi,
• kaşımaya bağlı olarak artan cilt döküntüleri

Güneş alerjisi belirtilerinde öncelikle kırmızı renkli kabartılar meydana gelir. Bu kabartılar kaşınmayla beraber genişleme ve cilt üzerinde yayılım göstererek ilerler. Ardından ortaya çıkan ve kaşınmaya bağlı olarak artış gösteren bu döküntülerin orta kısımlarında sönme meydana gelerek beyaz pullanmalar gösterir.

Güneş alerjilerinde risk faktörleri nelerdir?

Güneş alerjisinin risklerinin ciddiyet boyutları bireyden bireye göre değişiklik göstermektedir. Bunlar;

1. Irk.
2. Cinsiyet ve yaş.
3. Belli kimyasal maddelere maruz kalmak.
4. Başka bir tür deri hastalığının olması.
5. Bazı ilaçların kullanılması.
6. Güneş alerjisi olan akrabaya sahip olunması.

Güneş alerjisini önlemenin yolları

Güneş alerjisine sahipseniz eğer, aşağıda yer alan adımları izleyerek güneş reaksiyonunu şiddetini ya da görülmesini engelleyebilirsiniz.

• Cildinizi doğrudan güneş ışınlarına maruz bırakmayın: Güneş ışınlarının en zararlı olduğu 10:00 ve 15:00  saatleri arasında güneşten mutlaka  uzak durulmalıdır.
• Aşırı güneş ışığı almaktan mutlaka kaçının. Birçok birey baharda ya da yaz mevsiminde güneş altında uzun saatler boyunca kaldığı için güneş alerjisi görülmektedir. Bu nedenle de özellikle yaz mevsiminde dışarıda geçirilecek olan zaman ve saatler doğru şekilde seçilmelidir. Bu sayede , deri hücreleri güneşe alışmasına yol açılmamış olunmaktadır.
• Koruyucu kıyafetler giyin. Uzun kollu kıyafetler ve geniş şapkalar, cilt yüzeyini güneş ışınlarından ve güneşin zararlı ışınlarından korur. Giyilen kıyafetlerin ince ya da delikli tipte kumaşlardan seçilmemesine dikkat edilmelidir. Bunun sebebi UV ışınlarının bu tip kıyafetlerden rahat bir şekilde geçebilir olmasından kaynaklanmaktadır. Bireyleri güneş ışınlarından korumak için  spor mağazalarında satılan, UV ışınlarının cilt dokusuna ulaşmasını engelleyen özel tasarımlı kıyafetleri alınabilmektedir.
• Belli aralıklarla güneş koruyucu kullanın. Güneş koruma faktörü içeren güneş kremleri kullanmak bu konuda çok önemlidir. Özellikle günümüzde güneş ışınlarının zararları göze alındığı düşünüldüğümde 50 ve fazlasına sahip olan güneş kremleri kısa aralıklarla mutlaka sürülmelidir. Evden çıkmadan en az 10 dakika önce güneş kremi sürüldükten sonra dışarı çıkılmalıdır.

Güneş alerjisi teşhis ve tanı yöntemleri

Cilt problemlerinin neden kaynaklı olduğunun ve tanısının koyulabilmesi tedavi edilebilmesi ve ileride görülebilecek olan tekrarın önüne geçilmesine yönelik olarak önlemlerin alınabilmesi için testlerin yapılması gerekmektedir. Cilt üzerinde meydana gelen rahatsızlıklar yalnızca soru ve cevapla bulunabileceği gibi detaylı testlerin yapılabileceği durumlar da bulunmaktadır. Deri rahatsızlıklarının önüne geçilmesi için yapılabilmesi muhtemel olan testler şunlardır.

Ultraviyole ışık testi: Bu test foto-test adını da almakta olup, özel  bir lambanın ultraviyole ışık dalgalarına, nasıl ve ne düzeyde reaksiyon gösterdiğini ortaya çıkartmak için gerçekleştirilmektedir. Aynı zamanda bu test eeaksiyona hangi tipte ultraviyole ışığının yol açtığını bulmak için kullanılmaktadır.

Photopatch testi: Bu test ışık lekesi olarak da adlandırılmaktadır. Bahsi edilen test, cildin güneş ışınlarına karşı reaksiyon göstermesinde kullanılmaktadır. Bu testi gerçekleştirmek için dokusu üzerinde reaksiyona sebep olabilecek, birbirinin farklı özellikler gösteren madde plasteri kullanılmaktadır.  Işık testi ya da ışık lekesi testi, çoğunlukla uzmanlaşmış kliniklerde yer almaktadır.

Kan testi ile cilt testi. Uygulanabilecek olan bu testlere çoğunlukla ihtiyaç duyulmamaktadır. Fakat, doktorun belirtilere aslında güneş alerjisinin yol açmış olmayabileceği mesela Lupus gibi bir başka sağlık probleminin sebep olabileceğinden şüpheleniyorsa eğer bu test yapılabilmektedir. Bu testlerde ise laboratuvarda incelenmek adına kan tahlilleri ya da biyopsi örneği alınabilmektedir.

Güneş alerjisinin tedavi yolları:

Güneş alerjisi yani solar dermatit tedavisinde durumun ciddiyetine göre farklı tipte tedavi yolları bulunmaktadır. Solar dermatit tedavi şunları içerebilmektedir:

1. Kortikosteroid içeren kremler,
2. Ağızdan alınan antihistaminler ilaçlar,
3. Ağızdan kullanılan kortikosteroid ilaçlar,
4. Ultraviyole ışık terapi uygulaması,
5. Diğer ilaçlar.

Güneş alerjisi de diğer bütün hastalıklar gibi şüphelenildiği zaman vakit kaybedilmeden doktora gidilmesini gerektirdiği gibi asla doktora muayene olunmadan ve doktorun önerisi olmayan ilaçların kullanılmaması gerektiğine dikkat edilmelidir. Aksi halde durum olduğundan çok daha ciddi bir hal alabileceği unutulmamalıdır.