Türkiye’de son birkaç ayda dövizde ciddi bir yükseliş meydana gelirken, bu sıralar hiç olmadığı kadar ekonomiye dair yeni terimler duyuyoruz. İnsanların merak ettiği konulardan birisi de faiz artırımı ne demek olurken, sık sık haberlerde adını duyuyoruz. Peki faiz artırımı nedir? Faiz artırımı doları nasıl etkiler? Faiz artırımı olacak mı? Bu gibi soruların tamamını yanıtlıyoruz.
Faiz Artırımı Nedir?
Her ülkenin para politikasını Merkez Bankası belirler ve Türkiye için de durum farklı değil. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası basılan para miktarına olduğu gibi, bankalara verilen borç paranın faizini de belirliyor. Faiz artırımı problem yaşayan ekonomilerde karşımıza çıkan bir yöntem.
Faizlerin yükselmesi ekonomik aktivitelerin yavaşlaması anlamına gelir. Bunun da hâliyle enflasyonu düşürmesi beklenir. Faiz artırımının hem olumlu, hem de olumsuz yönleri vardır. Örneğin enflasyonu ve dövizi geriletse de, ekonomik büyümeyi yavaşlatır ve borcu olanlar daha çok borçlanır.
Faiz artırımları ülkeye sıcak para girişini sağlayıp piyasaları rahatlatırken, aynı zamanda Türk Lirasının da değerlenmesine yol açar. Değerlenen Türk Lirası ile maliyet enflasyonunun önü kesilir, talep enflasyonu da geriler.
Dediğimiz gibi faiz artırımının olumlu etkileri yanı sıra olumsuz etkileri de var. Enflasyonu durdursa dahi böyle bir dönemde yatırımların düşeceği aşikardır. Sonuç olarak yüksek faizler varken yatırımcılar da yeni hamleler yapmaktan çekinecektir.
Faiz Artırımının Enflasyona Etkisi
Dediğimiz gibi artan faizlerle enflasyonun durması veya yavaşlaması beklenir. Yüksek faizler piyasa taleplerini azaltırken, bu da hâliyle harcamaları düşürür ve ardından enflasyon geriler. Faizler yüksekken insanlar da eskisi kadar para harcayamaz, yatırım yapamaz. Çoğu zaman dünya genelindeki merkez bankalarının enflasyonla en büyük mücadele yöntemi faizlerdir.
Faiz Artırımının İşsizliğe Etkisi
Faiz artırımı enflasyonu düşürmesine rağmen işsizliği de aynı şekilde artırabilir. Yüksek faizler yatırımları ve yeni işleri azaltırken, hâliyle istihdam da kademeli şekilde azalır. Dolayısıyla faiz artırımı dönemlerinde işsizlik artabilir.
Faiz Artırımının Büyümeye Etkisi
Faizlerin yükselmesi aynı zamanda büyümeyi de olumsuz şekilde etkiler. Enflasyonu düşürme amaçlı sıkı para politikası uygulanırken, bu dönemde yatırımcılar da geri çekilir ve yüksek maliyetler gözlerini korkutur. Bu durum da genel büyümeyi haliyle yavaşlatır.
Faiz Artırımı Döviz İlişkisi: Faiz Artırımı Doları Neden Düşürür?
Faiz artırımının dövizi neden düşürdüğü merak edilen bir konu. Artan faiz oranlarıyla amaç aynı zamanda ülkeye yabancı sermaye girmesini sağlamak ve döviz arzını meydana getirmektir. Bu durum o ülkenin ulusal parasının değerini artırırken, ülkede üretilen malların da pahalılaşmasına ve ihracatın azalmasına yol açacaktır.
Ülkede ihracat azalırken ortaya işsizlik çıkacaktır fakat işsizliğin artması beraberinde enflasyonu da düşürür. Tam tersi durumda, yani faizlerin az olduğu dönemlere ise o ülkeden yabancı sermaye çekilir, yatırımlar borçla yapılır. Bu da döviz kurunun artışına yol açar.
