E-sigara olarak da bilinen elektronik sigaralar son dönemde hem dünyada, hem de Türkiye’de fazlasıyla yaygın. Geleneksel, tütünlü sigaralara yeni bir alternatif olarak çıkan e-sigaraların daha ‘güvenli’ olduğu da söylenirken, bu da kullanıcılarını normal sigara mı elektronik sigara mı daha zararlı sorusunu yöneltmeye itiyor. Peki gerçekten de e-sigaralar zararsız mı? Sağlık kuruluşları bu konu hakkında ne düşünüyor? E-sigarayla sigara bırakılır mı?

E-Sigara – Elektronik Sigara Nedir?

Elektronik sigara isminden de anlaşılacağı gibi elektrikle çalışan ve gücünü bataryadan alan, genellikle sigara görünümüne sahip cihazlardır. Elektronik sigarada sıvı bazlı nikotin kullanılır ve nikotin, doğada tütünde bulunan uyarıcı ve bağılılık yapıcı bir uyuşturucudur.

E-sigaradaki nikotin de yine normal sigaradaki gibi solunarak içilirken, yöntem ise biraz değişiklik gösteriyor. Elektronik sigaralardaki elektronik mekanizma sıvı nikotinin buharlaşmasını sağlarken, bu buharın içinde de nikotin, likitin kendi aroması ve diğer kimyasallar bulunuyor. Elektronik sigaralar tütün yerine likiti yaktığı için de ‘dumansız’ olarak tanımlanıyorlar.

Elektronik Sigara Normal Sigaradan Daha mı Zararsız?

Gelelim normal sigara mı elektronik sigara mı daha zararlı sorunuza. E-sigara ve normal sigara arasındaki temel fark, elektronik sigarada tütün yer almayışı. Fakat şu da unutulmamalı ki sigaralardaki kanser yapan tek madde tütün değil. Normal sigarada başka zararlı kimyasal maddeler de bulunurken, bunların en azından bir kısmı elektronik sigarada da mevcut.

2009 yılında gıda ve ilaç incelemelerinden sorumlu ABD kurumu FDA, elektronik sigaralarda kullanıcıların maruz kalabileceği miktarda kanserojen ve toksik kimyasalların tespit edildiğini ifade etmişti. Örneğin tütün içermediği şeklinde pazarlanan bir e-sigara likitinde FDA, insanlarda kansere neden olan bazı bileşenler tespit etti. Bir diğer çalışmada ise sıvı likitlerin 42 adetine bakıldı ve insanlarda kansere neden olduğu bilinen bir başka kimyasal madde formaldehit keşfedildi. Formaldehit, bu likitlerin pek çoğunda insanlar için önerilen maksimum miktardan daha fazla şekilde yer alıyordu.

Vücudun normal sigara dumanındaki kimyasal maddelere karşı reaksiyonu uzun süreli iltihaplar, bronşit, amfizem ve kalp hastalığı gibi kronik hastalıklar oluyor. E-sigaraların da aynı toksin kimyasalların pek çoğunu içerdiğini düşünürsek, bu hastalıkların risklerini önemli ölçüde azaltacağına inanmak için pek nedenimiz yok.

Aynı zamanda e-sigaralardan çıkan buharın sigara dumanına göre daha az zararlı olduğu gösteren uzun vadeli çalışmalar da bulunmuyor. Bilindiği gibi e-sigara henüz çok yeni bir yöntem ve kanserin gelişmesi ise yıllar alıyor. Bir ürün en az 15-20 yıl boyunca kullanılmadan onun kanser risklerini net bir şekilde teşhis etmek çok zordur. Dolayısıyla e-sigara kanser yapar mı sorusuna yanıt vermek için uzun yıllar daha beklemeden emin olamayız.

E-Sigarayla Sigara Bırakılır mı?

Bir şirketin ürünü nikotin bağımlılığı gibi bağımlılıkları tedavi etmek iddiasındaysa, öncelikle ciddi sağlık kurumları tarafından onaylanmalı ve güvenilir olduğunu gösteren çalışmalar yapılmalı. Şimdiye kadar e-sigaranın uzun vadeli sigarayı bırakmak için kullanılıp kullanmayacağını araştıran büyük, uzun vadeli çalışmalar yapılmadı.

Elektronik sigaralara dair yapılan çalışmaların büyük kısmı ya çok kısa süreli (6 ay ya da daha az) oldu, ya da katılımcılar doğru şekilde seçilmedi. Çalışmaların pek çoğunda e-sigara kullanıcılarının şahsi yorumlarına yer verildi. Fakat dört ülkede yapılan bir çalışmaya göre e-sigara kullanıcılarının yüzde 85’i normal sigarayı bırakmak için kullandığını söylese de, aslında sıradan bir sigara kullanıcısından daha çok sigara içtikleri ortaya çıktı. Benzer bulgular başka araştırmalarda da ortaya çıktı ve insanlar e-sigaranın sigarayı bıraktırdığını düşünse de, çoğunluğun 6-12 ay içinde tekrar normal sigara içmeye başladığı gözlemlendi.

Sonuç

Sonuca gelip toparlayacak olursak, elektronik sigaralar dediğimiz gibi henüz çok kısa süredir yaygın ve böyle bir zaman içinde bir ürünün sağlık risklerini tamamen ortaya çıkarmak mümkün değil. Özellikle kanser gibi hastalıkların araştırmaları yıllar sürüyor ve e-sigara için de bu geçerli. Fakat günümüzde maalesef pek çok insanlar elektronik sigaraya daha az zararlı olduğu gerekçesiyle yöneliyor. E-sigara içip içmemekte elbette serbestsiniz ve yararlarını gördüğünüzü iddia ediyorsanız devam edebilirsiniz fakat sanıldığı kadar masum olmadığını da bilin.