Doğru yönetim ile diyabet hastalığı ile yaşamak mümkündür. Ancak kötü yönetilen bir diyabetin neden olduğu bazı komplikasyonlar da mevcuttur. Bu durum uzun vadede başka hastalıkları tetikleyebilirken, yaşam kalitesini de düşürmektedir. Diyabetin düzgün bir şekilde yönetilmemesinden kaynaklanan en önemli komplikasyonlardan bazılarını öğrenmeden önce diyabet nedir, diyabet çeşitleri ve diyabet belirtileri nelerdir onları özetlemek istiyoruz.
Diyabet Nedir?
Peki, şeker hastalığı olarak da bilinen diyabet nedir? Diyabet, insülin üretimindeki veya işlevindeki bozukluklar nedeniyle vücutta kan şekeri (glukoz) seviyelerinin yükselmesine neden olan kronik metabolik hastalıkların yaygın grubudur. İnsülin, yemek yerken pankreas tarafından salınan bir hormondur. İnsülin şekerin kandan hücrelere gitmesine izin verir. Vücudun hücreleri insülini iyi kullanmıyorsa veya vücut insülin üretemiyorsa, şeker kanda birikmektedir.
Diyabet belirtileri arasında aşırı susama, açlık ve sık idrara çıkmak bulunmaktadır. Aynı zamanda yorgunluk, yavaş iyileşen yaralar veya kesikler ya da bulanık görüş de diyabet belirtisi sayılabilir.
Diyabet Çeşitleri Nelerdir?
Diyabet hastalığı birden fazla türde görülebilmektedir. Diyabet çeşitleri farklı semptomlar gösterir ve 4 şekilde görülür.
Tip 1 Diyabet
Bu tip diyabet, otoimmün bir hastalık olarak kategorize edilir ve vücudun bağışıklık sistemi, pankreastaki insülin üreten beta hücrelere saldırıp yok ettiğinde ortaya çıkar. Genetik veya çevresel tetikleyicilerden şüphelenilmesine rağmen, tip 1 diyabetin kesin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır.
Tip 2 Diyabet
Bu tip diyabet, sıklıkla yaşla birlikte yavaş yavaş gelişir ve vücutta insülin direnci ile karakterizedir. Henüz tam olarak anlaşılmayan nedenlerle, vücut hücreleri insülini etkili bir şekilde kullanmayı bırakmaktadır. Bu direnç nedeniyle, vücudun yağ, karaciğer ve kas hücreleri, enerji için kullanılan glikozu alıp depolayamaz, glikoz kanda kalır. Hiperglisemi adı verilen anormal glukoz (kan şekeri) oluşumu vücut fonksiyonlarını bozar. Tip 2 diyabet, çoğu zaman aşırı kilolu ve hareketsiz kişilerde görülmektedir. Aile öyküsü ve genetik, tip 2 diyabette önemli bir rol oynar.
Gestasyonel Diyabet
Gestasyonel diyabet hamilelik sırasında kan şekeri yükselmesi olarak tanımlanır. Kadınların yaklaşık yüzde üç ile sekizini etkilediği bilinmektedir. Tanı konmamış veya tedavi edilmemiş bu tip diyabet, bebek için solunum problemleri gibi sorunlara yol açabilir. Tüm gebeler gebeliğin 24 ile 28. haftalarında gestasyonel diyabet için test edilir, çünkü bu problem genellikle gelişir. Gestasyonel diyabet genellikle bebek doğduktan sonra düzelir, ancak istatistikler gestasyonel diyabetli kadınların beş ile 10 yıl içinde tip 2 diyabet geliştirme şanslarının daha yüksek olduğunu göstermektedir.
Prediyabet (Gizli Şeker)
Her ne kadar prediyabet teknik olarak diyabet olmasa da, bazı uzmanlar, bu çeşit diyabetin tip 2 diyabetin ilk basamağı olduğunu düşünmektedir. Gizli şeker söz konusu olduğunda kan şekeri seviyeleri yüksek, ancak diyabet teşhisi için yeterince yüksek değildir. Prediyabet, sadece diyabet geliştirme riskini artırmaz, aynı zamanda kalp hastalığı ve inme riskini de artırır.
Diyabetin Neden Olduğu Komplikasyonlar
Diyabet komplikasyonları kötü yönetim sonucunda ortaya çıkabilmektedir ve şu şekilde sıralanabilir:
Kalp Hastalığı
Diyabetli bireylerin kalp hastalığından etkilenme olasılığı iki ile dört kat daha fazla olduğundan, diyabetli kişilerin dikkat etmesi gereken bir takım risk faktörleri vardır. Bunlar, obezite, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, hareketsizlik ve sigara içmeyi içerir.
Kontrol edilmeden bırakılırsa, bu risk faktörleri kalp hastalığına yakalanma şansınızı büyük ölçüde artırabilir. Riski azaltmanın en iyi yolu, düzenli egzersiz ve sağlıklı beslenme gibi kişisel sağlık hedeflerini geliştirmektir. Ayrıca, ilacın sizin için uygun bir seçenek olup olmadığı konusunda doktorunuzla konuştuğunuzdan emin olun.
İnme
Kötü yönetilen diyabet felç riskine yol açabilir. Diyabetle yaşayan biri olarak, inmenin uyarı işaretlerine kendinizi alıştırmalısınız. Bunlar şunları içerir:
- Vücudunuzun bir tarafında uyuşma
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- Konuşma zorluğu
- Görüş problemleri
Bu belirtilerden herhangi biriyle karşılaşırsanız, derhal doktorunuza başvurun.
Böbrek Hastalığı
Böbrek hastalığı, diyabetinizi düzgün bir şekilde yönetmemenizden kaynaklanan başka bir komplikasyondur. Kan glikoz seviyeleriniz çok yüksekse, böbrekleriniz kanınızı süzmek için mücadele edebilir ve vücudunuzun önemli proteinleri kaybetmesine neden olabilir.
Böbrek hastalığının semptomları arasında sıvı birikmesi, güçsüzlük, mide bulantısı, uyku kaybı ve sıkışma yer alır. Ancak, bu belirtiler tipik olarak böbrek fonksiyonu neredeyse yok olana kadar ortaya çıkmadığı için, böbrek hastalığının saptanması genellikle zordur. Diyabetiniz varsa, düzenli aralıklarla böbrek ile ilgili problemleri test etmek için doktorunuzu görmeniz önemlidir.
Yüksek Tansiyon
Hipertansiyon olarak da bilinen yüksek tansiyon, diyabetli kişilerde en yaygın sağlık komplikasyonlarından biridir ve yüzde 20 ile 60 arasında bir etki gösterir. Tedavi edilmezse, yüksek tansiyon kalp krizi, inme, görme sorunları ve böbrek hastalığı riskinizi artırır.
Diyabetle yaşıyorsanız, muhtemelen her muayenede kontrol edildiği için kan basıncınızın farkındasınız demektir. Kan basıncınızı düşürmenin en iyi yolu, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı seçimleridir. Sodyum alımını azaltmak, tam tahıllı besinler tüketmek, tütün ve alkolden kaçınmak için elinizden geleni yapın.
Göz Hasarı
Diyabetli insanların, glokom ve katarakt gibi göz problemleri geliştirme şansı daha yüksektir. Kötü yönetilen şeker hastalığı, diyabet retinopati sorununa yol açabilir. Bu durum, yüksek kan şekeri seviyelerinin retinanızdaki kan damarlarına zarar verdiği bir durumdur. Tedavi edilmezse, en şiddetli formunda retinopati tam görme kaybına neden olabilir.
Ayak Problemleri
Diyabetik ayak problemlerinin çoğu, bazen nöropati olarak adlandırılan sinir hasarından kaynaklanır. Nöropati ayakta karıncalanma, yanma, batma gibi sorunlara neden olabilir. Aynı zamanda ayaklarınızın ve ayak parmaklarınızın şeklini değiştirerek özel ayakkabı veya tabanlık gerektirir. Nöropati ayrıca, ağrıya, sıcağa ve soğuğa benzer hisleri hissetme yeteneğinizi azaltarak enfeksiyona yol açabilecek yaralanma riskini arttırır.
Ayak problemlerinizi azaltmanın en iyi yolu, düzenli egzersiz yapmak ve rahat ayakkabılar giymektir. Sigara içiyorsanız, mümkün olan en kısa sürede bırakın.
[su_note note_color=”#e31f3f” text_color=”#ffffff” radius=”9″]Yukarıda açıklanan belirtilerden herhangi birini yaşadığınıza inanıyorsanız, hemen doktorunuza başvurun. Bir şeylerin yanlış olduğunu gösteren uyarıları dikkate almamak, iyileşmeyi ciddi şekilde etkileyebilir.[/su_note]
