Borsada birikimlerin değerlendirilebileceği yatırım araçları arasında bulunan bono, borç senedi olarak da nitelendirilir. Tahvile benzer bir yatırım aracı niteliğini taşımasından ötürü tahvil ile karıştırılan bononun en bariz farkının, en çok 1 sene vadeli olmasıdır. Bonoyu alan kişilere gerek sabit gerekse faiz getirisi sağlanırken, bundan dolayı sabit getirili yatırım araçları arasında bono da listelenir.
Güvenilir yatırım araçlarından biri olarak nitelendirilen bono, sabit bir getirisinin olmasının yanı sıra faize yönelik bir gelir sağlanmasına da yardımcı olur. Döviz ve hisse senetlerinde bulunan risklerden uzak bir biçimde güvenli yatırım işlemleri gerçekleştirilmesine olanak tanıyan bonoda, verilen borç, faiz ile geri alma garanti barındırır. Devlet ve özel şirketlerce de baskılanabilir.
Geri ödemeleri 2 aylık zaman diliminden az, bir senelik zaman diliminden fazla olmayan bonolar, vadelerinin sonu geldiğine borç olarak verilen paranın fazlası ile geri alınmasını sağlar. Borsada güvenli ve karlı yatırım işlemleri gerçekleştirilmesi adına uygun yatırım araçları arasında sayılan bonoların avantajlarından faydalanabilmek adına bonoları iyi tanımak ve borsada alım satımı ile alakalı bilgileri hakkında fikir sahibi olmak gereklidir.
Bono Nedir?
Hisse senetlerinde görüldüğü şekilde bonolarla da şirketler kendilerine finansal kaynak oluştururlar. Şirketler bakımından bonolar kredi kullanımı gibi nitelendirilmeye uygunken, bono tercihlerinde şirketler kredi kullanır şekilde gereksinimlerini giderebilmek adına finansman sağlarlar.
Bono tercih eden kişiler kısa vadeli yatırımlara adım atarken, bu durumun sebebi olarak ise bonoların vadesinin 2 ay ila 12 ay aralığında olması gösterilebilir. Güvenli yatırım araçlarında risklerin az olması sebebiyle gelirlerde azdır. Bundan dolayı genellikle alternatif yatırım aracı şeklinde tercih edilen bonoların değişim değerleri de bulunduğu için herhangi bir borç karşılığı olarak para şeklinde kullanılabilirler.
Bononun yatırım portföyü içerisinde yer alması olumlu bir durum olarak göze çarparken, yatırımlar adına portföye çeşitlilik kazandırmak risklerin azaltılabilmesi adına gerekli görülür. Söz konusu çeşitlendirme gerçekleştirilirken, bononun da bu çeşitlendirme içinde yer alması, getirileri yüksek ölçekte garanti altına alır.
Gün geçtikçe artış gösteren ihtiyaçların, hayallerin ve isteklerin hızlarına yetişmek adına insanlar alternatif yöntemlere başvururlar. Bu şekilde çeşitli yatırım yöntemleri kullanma yoluna yönelirlerken, bonolar da söz konusu çeşitliliğin içinde bulunan araçlardandır.
Gündelik yaşantıda birçok yatırım aracında görülen aşırı dalgalanmalar neticesinde, yatırımcılar riski az olan ve güvenli yatırım araçlarına yönelme gösterirlerken, bu durumda ise yatırımcıların karşısına bono çıkar.
Bonoların diğer bir ismi ise borç senetleridir. Buradan yola çıkarak bono verilen kişinin alacaklı durumuna geldiği görülür. Elde bulunan birikimler ile bono alındığında, şirkete parası verilir. Bu şekilde kurum yatırımcılara belirli bir seviyede borçlanmış olur. Güvenli olmasının sebebi ise bonoların herhangi bir fiyat dalgalanmasına uğramamasıdır. Bu tarz senetlerde vade tarihleri ve sağlanacak gelir belirliyken, bu durumda oluşan tek risk kurum tarafından paranın geri ödenmemesidir. Bu konuyu aşmak ise bir hayli kolaydır. Detaylı bir araştırma neticesinde, güvenilir bir şirket bulunarak birikimler kazançlı yatırımlara dönüştürülebilir.
Bono Çeşitleri Nelerdir?
Bonoların kendi içlerinde çok sayıda çeşidi vardır. Söz konusu çeşitlilik kurumlara göre değişkenlik gösterilirken, bu çeşitlerin öğrenilmesi yatırımların daha değerli gerçekleştirilmesini sağlar. Bonolar genellikle 4 farklı türde karşımıza çıkarken, bunlar arasında hazine bonosu, banka bonoları, finansman bonosu ve değerli maden bonoları yer alır.
Hazine Bonosu Nedir?
Bonolar arasında bir güven sıralaması yapıldığında, riski en düşük olan ve güvenli olan hazine bonosudur. Bunun sebebi ise hazine bonolarının devlet tarafından çıkarılan borçlanma sebebi olmasından kaynaklıdır. Hazine bonosu, paraların faizi ile birlikte geri alınmasını sağlayan en güvenilir bono türüdür.
Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi tarafında söz konusu bonolar piyasaya sunulurken, her para birimi üzerinden işlem yapılabilir. Türkiye’de genellikle Türk Lirası tercih edilirken, hazine tarafından çıkarılan bonolar da amaç aynıdır. Hazine bonoları ayrıca devlet iç borçlanma senedi olarak da adlandırılır.
Finansman Bonoları Nedir?
Finansman bonoları dikkate alındığında, akıllara özel şirketler tarafından çıkarılan borçlanma senetleri gelir. Kendilerine ek gelir kaynağı sunmak isteyen özel şirketler tarafından çıkarılan borçlanma senetlerinde, yatırımcıların gözetiminde güven sağlandığı sürece bonolar tercih edilir. Güvenli olan ve geleceği parlak olan şirketlerin araştırması yapılarak bono yatırımları gerçekleştirilir. Bu şekilde bonolar arasında biraz daha fazla kazanılabilecek seçenek rahatlıkla değerlendirilir.
Banka Bonoları Nedir?
Banka bonoları, kalkınma ve yatırım bankaları tarafından sunulurken, bu bonoların çıkarılma aşamasında Sermaye Piyasası Kurulu’nun onayına ihtiyaç duyulur. Bundan dolayı güven içine banka bonoları tercih edilebilir.
SPK’nın çıkarılma aşamasında bulunması, bu bonoların güvenli yatırım aracı konumuna dönüşmesini sağlarken, halka arz edilen banka bonolarının vadesi 2 ay ila 12 ay aralığında bulunur. Bu şekilde işlem yapılmak istenen banka seçimi gerçekleştirilerek, bonolara yatırım yapılabileceği gibi birikimler değerlendirilebilir.
Değerli Maden Bonoları Nedir?
Değerli maden bonoları arasında, altın, gümüş ve platin üstünde yatırım gerçekleştirilebilir. Bu araçların normalde de kazandıran özelliklere sahip olmasını bonolar aracılığı ile güvenli hale dönüştürebilirsiniz. Yatırım gerçekleştirilecek fiyat ortalaması alınarak değer belirlendiğinde, işlem hacmi yüksek seviyede bulunan emtialara bono yatırımı gerçekleştirilerek kazançlar artırılabilir.
Bonoya Nasıl Yatırım Yapılır?
Bonoya yatırım yapmak isteyen kişiler için online yatırım piyasası konumunda yer alan borsa güvenle kullanılabilir. Yapılması gereken ilk şey öncelikli olarak borsada faaliyet göstermek adına bir hesap açılmasıdır. Aracılık hizmetleri sunan kurumlar arasından birini dikkatli bir şekilde inceleyip seçerek, güven içerisinde hesap açılışı yapılabilir. Aracı kurumlar tarafından sunulan yatırım ve bağlantı desteğinden ziyade kişiler eğitim desteklerinden de faydalanabilirler.
Yatırımlar adına teorik olarak hazır olunduğunda, teknik bilgilerin tamamlanmasında yarar vardır. Bonolar güven teşkil etse dahi borsa hakkında bilinmesi gerekenler tamamlanmalıdır. Piyasa tam manasıyla öğrenilmeden yatırım yapmak doğru olmadığı gibi borsa eğitimi almak ve bütün yönleriyle piyasayı tanımak en güvenli yol olacaktır.
Bonoların tahsilatı iki farklı biçimde yapılırken, bu tahsil yöntemlerinden ilki, ödeme zamanı geldiğinde alacaklının borçluya başvurup tutarı tahsil etmesi ve senedi vermesidir. İkinci yöntem ise, alacaklı ödeme zamanından önce bir bankaya başvurarak, senedi iskonto ettirip bedeli isteme hakkına sahiptir. Borç vadesi geldiğinde ise borçlu borcunu bankaya ödemek durumundadır. Senedin iskonto ettirilmesi halinde kişi için bir kazanç veya kayıp olmamakla birlikte gerek alacaklı gerekse banka bu durumdan kazanç sağlamaktadır. İskonto senet üstünden gerçekleştirilen bir miktar kesintidir.
Borsanın tümüyle öğrenilmesinden sonra bono yatırımlarına başlanabileceği gibi, bononun alternatif yatırım aracı şeklinde kullanılması halinde, işlem yapılacak diğer araçların da detaylı bir şekilde araştırılması gerekir. Araçlar üstünde analizler yapılması ve etkilenebilecek alanlar çerçevesinde bilgi sahibi olunması gerekiyor.
Öte yandan yatırım yapılacak bono türüne göre araştırma yapılması gerekirken, özellike makro ekonomik seviyede ekonomik gelişmelerden haberdar olunması ve işlemlerin bu kapsamda gerçekleştirilmesi gerekiyor. Bonolardan faiz geliri sağlandığı için faiz oranlarının durumu da bu noktada önem arz ediyor.
