Bedenimizin kendi geliştirdiği düzene uymak için kullandığı zamanlama sistemine biyolojik saat deniyor. Henüz insanoğlu için saat kavramı gelişmemişken dahi 24 saat içerisinde yönlenmemizi sağlayan bir sistem olan biyolojik saate bağlı olarak hala gün içinde aktif ya da pasif olduğumuz saatleri düzenliyoruz. Biyolojik saat ve düzenlenmesi konusu hakkında merak ettiklerinizi aşağıda yer alan yazımızda bulabilirsiniz.
Biyolojik Saat Nedir?
Hormonların gün içerisinde hangi saatlerde aktive olacaklarını belirleyen ve buna bağlı bir gündelik rutin oluşturan sistemi biyolojik saat olarak adlandırıyoruz. Biyolojik saat nedir sorusunun yanıtının hücrelerin uyanık ya da pasif halde oldukları saatler olduğunu çıkarabiliriz.
Birçoğumuz yemek yemek için uygun saatler, uyunması gereken saatler ya da spor için en uygun saatler konularında önerilere karşı kulak aşinalığına sahibiz. İşte bu önerilerin çıkış noktası olan biyolojik saat sayesinde her aktivite için ideal bir saat gelişmekte olup bünyenin ihtiyaçları ya da verimi gün içinde düzene oturmaktadır.
Biyolojik saatleri etkileyen cinsiyet, mevsim gibi farklı faktörler mevcut olsa da genel olarak aralıklar şeklinde biyolojik saat düzenlenme için gerekli bilgiler ifade edilebilmektedir.
Biyolojik Saat Nasıl Düzenlenir?
Vücudun genel hatlarıyla hangi saatlerde hangi aktiviteler için uygun olduğunu bilerek gündelik işlerimizi tamamlamak, hem sağlık hem de yüksek performans için faydalı olabilir. Bu nedenle biyolojik saat nasıl ayarlanır diye merak edenlerdenseniz, takip etmeniz gereken saat düzenini şu şekilde özetleyebiliriz:
- 06.00: Kortizon hormonunun salgılanmaya başladığı bu saatlerde metabolizma hızlanmaya ve gündelik yaşam için uyanmaya başlamaktadır.
- 07.00: Kahvaltı için en uygun saat olan 7’de sindirim sistemi çalışmaya başlamış, vücut tam olarak uyanmamış olduğundan spor için erken olduğu düşünülmektedir.
- 08.00: Kahvaltı sonrasında sigara içmek keyif verici gibi görünse de bu saatlerde vücut zararlara daha açık olmakta ve bu zararlı alışkanlıktan özellikle bu saatte uzak durmak gerekmektedir.
- 09.00: Vücut tam olarak uyanmış ve gün için yeterli enerjiye ulaşmıştır.
- 10.00: Hareketlilik için hazırlanan vücudu ısısı artış göstermiştir.
- 11.00: Kalp ve damarların daha yoğun çalıştığı bu saatlerde, dolaşım sisteminin verimine bağlı olarak zihin de daha etkili çalışmaya başlamıştır.
- 12.00: Dinlenme ihtiyacının yükseldiği bu saatlerde beyindeki kan akışı azalır ve odaklanma güçleşir.
- 13.00: Safra haricindeki organların kendini dinlenmeye aldığı bu saatlerde safranın hala aktif nedeniyse öğle yemeği için hazmı sağlamaktır. Yemek sonrası uyku gelmesi sorunu bu saatlerde başlar.
- 14.00: Acı eşiğinin yükseldiği ancak halsizliğin de artış gösterdiği saatlerdir. Öğleden sonraki bu saatlerde tansiyon seviyesi de düşer.
- 15.00: Enerji ve güç yeniden toparlanmaya başlar, vücudun kapasitesi eski halini alır.
- 16.00: Dolaşım sisteminin en verimli çalıştığı saatlerdir ve bu nedenle spor yapmak için oldukça uygun görülür.
- 17.00: Bedensel gücün en yüksek olduğu saatlerden olduğu için akşamüstü 5, hala spor yapmak için geç sayılmayan zamanlardandır.
- 18.00: Akşam yemeği için en uygun saat olan akşam 6’da karaciğer çalışması en yüksek seviyededir.
- 19.00: Yemek saatinin geçmiş olmasıyla birlikte tansiyon ve enerjide ciddi düşüş görülür.
- 20.00: Biyolojik saat ayarlama için ilaç alınması gereken saatlerin de önemi olmakta ve bu saatlerde özellikle alerji ilacı kullananların ilaç alımı için en uygun saati olmaktadır.
- 21.00: Sindirim sisteminin kendini dinlenmeye almasıyla birlikte, artık bu saat sonrasında yenenler sabaha kadar midede bekletilecektir.
- 22.00: Zararlı alışkanlıkların olanların gece saatlerinde daha çok dikkatli olmaları gerekmekte, keza bu saat itibariyle nikotin vücuda daha çok zarar vermektedir.
- 23.00: Vücut gevşer ve kendini uykuya hazırlamaya başlar.
- 24.00: Uykuya dalmak için ideal olan gece yarısında hücrelerin tamiratı başlar.
- 01.00 ve 04.00 arası: Zihnin kendini yarı kapalı hale aldığı bu saatlerde kişi kendini daha mutsuz ve depresif hisseder.
- 04.00 ve 06.00 arası: Enerji depoları yeniden doldurulmaya başlar ve yeniden başlayacak olan bu döngüye hazırlığa girilir.
