Alerjik rinit, vücudun bağışıklık sistemi duyarlı hale geldiğinde ve çoğu insanda sorun yaratmayan çevre koşullarına aşırı tepki gösterdiğinde gelişir. Alerjik rinit yaygın olarak saman nezlesi ya da polen alerjisi olarak da bilinir. Alerjik rinit nedir sorusunun cevabının yanı sıra alerjik rinitin çeşitlerinin de bilinmesi önemlidir.
Alerjik rinit iki farklı şekilde görülmektedir:
- Mevsimsel: Mevsimsel alerjik rinit belirtileri ilkbahar, yaz ve sonbaharın ilk aylarında ortaya çıkabilir. Genellikle hava kaynaklı küf sporlarına, çimen, ağaç ve yabani otlardan gelen polenlere karşı alerjik duyarlılıktan kaynaklanırlar.
- Yıl boyu: Yıl boyu süren uzun süreli alerjik rinit semptomları olan kişiler genellikle toz akarları, evcil hayvan kılı, hamamböceği veya küf nedeniyle rahatsızlık yaşar. Altta yatan veya gizlenmiş gıda alerjileri nadiren uzun süreli nazal semptomlara neden olur.
Alerjik rinit ile ilişkili olabilen Evcil Hayvan Alerjisi Belirtileri, Yönetimi Ve Tedavisi yazımızdan faydalanabilirsiniz.
Bazı insanlar, belirli polen mevsimlerinde semptomların giderek kötüleştiği her iki rinit tipini de deneyimleyebilir. Sigara veya parfümler, temizlik ürünleri ve diğer güçlü kokular gibi tahriş edici maddeler de dahil olmak üzere, rinit için alerjik olmayan nedenler de mevcuttur.
Saman Nezlesi (Alerjik Rinit) Belirtileri
Yaygın olarak saman nezlesi olarak bilinen alerjik rinit, burnu etkileyen bir grup semptomdur. Alerjik riniti olan kişiler genellikle polen veya toz gibi alerjiye neden olan bir maddeyi soluduktan sonra semptomları gösterirler. Polen alerjisi söz konusu olduğunda belirleyici bazı belirtiler mevcuttur, ancak başka durumlarla karıştırılması da mümkündür. Alerjik rinit belirtileri şu şekildedir:
- Burun, ağız, göz veya boğazda kaşıntı
- Kabarık, şişmiş göz kapakları
- Öksürük
- Burun akması
- Hapşırma
- Burun tıkanıklığı
- Yorgunluk (genellikle burun tıkanıklığı sonucu düşük kaliteli uyku nedeniyle rapor edilir)
Semptomlar ayrıca aşağıdakiler gibi yaygın tahriş edici maddeler tarafından da tetiklenebilir:
- Sigara içmek
- Parfüm, saç spreyi ve duman gibi güçlü kokular
- Makyaj malzemeleri
- Çamaşır deterjanları
- Temizlik solüsyonları, havuz kloru, araba egzozu ve diğer hava kirleticileri
Alerjik rinit ile ilişkili olabilecek bazı durumlar şu şekildedir:
- Düşük konsantrasyon ve odaklanma
- Sınırlı faaliyetler
- Bozuk el-göz koordinasyonu
- Hatırlamada zorlanma
- Sinirlilik
- Uyku bozuklukları
Alerjik riniti olan çocukların ebeveynleri, alerji mevsiminde çocuklarının daha huysuz ve sinirli olduğunu söylemiştir. Çocuklar her zaman semptomlarını sözlü olarak ifade edemedikleri için, okulda ve evde bazı hareketlerle rahatsızlıklarını ifade edebilirler. Buna ek olarak, bazı çocuklar alerjinin, onları başkalarından ayıran bir durum olduğunu düşünmektedir.
Kulak, burun ya da boğaz rahatsızlığından kaynaklanan sinirlilik ya da diğer semptomların dikkat eksikliği bozukluğu ile karıştırılmaması önemlidir. Uygun tedavi ile semptomlar kontrol altında tutulabilir ve öğrenme ve davranıştaki aksaklıklardan kaçınılabilir.
Alerjik rinit semptomlarının başka nedenleri de vardır, en yaygın olanı soğuk algınlığıdır. Enfeksiyonlar nispeten kısa ömürlüdür, semptomlar üç ile yedi gün içinde gelişir.
Alerjik Rinit Tetikleyicileri Nelerdir?
Alerjik rinit birçok farklı durumdan dolayı ortaya çıkabilir. Alerkik rinit tetikleyicileri ise şunlardır:
- Çimenler, ağaçlar ve yabani otlardan gelen polenler
- Evde beslenen evcil hayvanların kılı, toz akarları ve küf gibi alerjenler
- Sigara dumanı, parfüm ve dizel egzoz gibi tahriş edici maddeler
Alerjik Rinit Nasıl Yönetilir?
Saman nezlesinin mevsimsel veya çok yıllık formlarını yönetmede ilk yaklaşım, semptomları tetikleyen alerjenlerden kaçınmak olmalıdır.
- Evinizde ve davranışlarınızda değişiklikler yaparak tetikleyicilerden kaçının.
- Aşırı polen yayılımının olduğu dönemlerde pencereleri kapalı tutun.
- Evinizde ve arabanızda klima kullanın.
- Polenlerden kaçınmak için açık havada gözlük veya güneş gözlüğü kullanın.
- Polenleri ve küfleri evin içine çekebilecek pencere fanları kullanmaktan kaçının.
- Çimi biçerken bir polen maskesi takın ve uygun ilaçları önceden alın.
- Giysileri açık havada kurutmayın, polen havlulara yapışabilir.
- Gözlerini ovuşturmamaya çalışın. Bunu yapmak onları rahatsız eder ve belirtilerinizi daha da kötüleştirebilir.
- Zeminleri süpürme yerine nemli bir bez veya paspasla temizleyin.
Alerjik Rinit Teşhisi Nasıl Yapılır?
Bazen alerjik rinit, septum deviasyonu (burun deliğini ayıran kemik ve kıkırdağın eğriliği) veya burun polipleri (burun ve sinüslerin içinde anormal büyüme) gibi çeşitli tıbbi durumlarla komplike hale gelebilir. Bu koşullardan herhangi biri soğuk algınlığı ile daha da kötüleşecektir. Birden fazla sorunun neden olduğu burun semptomları tedavi etmek zor olabilir, çoğu zaman bir alerji uzmanı ile kulak burun boğaz uzmanı gibi ayrı iki doktorun işbirliği gerekmektedir.
Doktorunuz, cildinize küçük miktarlarda şüpheli alerjenlerin enjekte edildiği bir deri testi önerebilir . Deri testi, alerjenleri tanımlamanın en kolay ve en hassas yoludur.
Alerjik Rinit Tedavi Yöntemleri
Alerjik riniti tetikleyen birçok alerjen hava kaynaklı olduğundan, onlardan daima kaçamazsınız. Eğer belirtileriniz tetikleyicilerinizden kaçınarak iyi kontrol edilemiyorsa, doktorunuz alerjik rinit tedavisi için burun tıkanıklığını, burun akıntısını, hapşırma ve kaşıntıyı azaltan ilaçlar önerebilir. Alerjik rinit ilaçları şu şekildedir:
Burun içi kortikosteroidler: İntranazal kortikosteroidler, alerjik riniti tedavi etmek için en etkili ilaç sınıfıdır. Burun tıkanıklığını, hapşırma, kaşıntı ve burun akıntısını önemli ölçüde azaltabilirler.
Bu ilaçların sizin için uygun olup olmadığı konusunda doktorunuzla konuşun. Bu spreyler, ağız yoluyla veya enjeksiyonla alınan steroidlerden kaynaklanan yan etkilerden kaçınmak için tasarlanmıştır. İlacın burnun orta kısmına (nazal septuma) püskürtülmemesine dikkat edin. En sık görülen yan etkiler lokal irritasyon ve burun kanamasıdır.
Antihistaminikler: Antihistaminikler genellikle alerjik riniti tedavi etmek için kullanılır. Bu ilaçlar, alerjik bir reaksiyon meydana geldiğinde vücudunuzda ortaya çıkan tahriş edici kimyasal olan histaminin etkilerine karşı koymaktadır. Antihistaminikler, nazal alerji semptomlarını rahatlatmaya yardımcı olur. Bu tip ilaçları kullanırken alınması gereken önlemler şu şekildedir:
- Doktorunuzun talimatlarına uyun.
- Alkol ve sakinleştiriciler antihistaminiklerin yan etkilerini arttırır.
- Reçete edilmedikçe, bir kerede birden fazla antihistamin kullanmayın.
- Bu ilaçları çocukların erişemeyeceği bir yerde saklayın.
Bazı antihistaminikler hamilelik sırasında güvenli gibi görünmektedir, ancak gebelikte antihistaminiklerin mutlak güvenliğini belirlemek için yeterli çalışma yapılmamıştır. Yine antihistaminik almanız gerekiyorsa doğum uzmanınıza danışın.
Antihistaminikler son 50 yıl içinde milyonlarca insan tarafından güvenli bir şekilde alınırken, alerjiniz varsa veya herhangi bir ilaca karşı toleranssızsanız, antihistaminik kullanmayın.
Dekonjestanlar: Dekonjestanlar şişmiş nazal dokunun neden olduğu tıkanıklığı ve baskıyı hafifletir. Antihistaminik içermezler, bu nedenle antihistaminik yan etkilerine neden olmazlar. Diğer alerjik rinit semptomlarını gidermezler. Oral dekonjestanlar reçeteli ve reçetesiz ilaçlar olarak mevcuttur. Dekonjestan kullananların ilaçları öğleden sonra veya akşamları almaları halinde uykusuzluk yaşadıkları görülmektedir. Bu meydana gelirse, doz azaltma gerekli olabilir. Zaman zaman, prostat büyümesi olan erkeklerde dekonjestanlarda idrar problemleri görülebilir. Duygusal veya davranışsal sorunları yönetmek için ilaç kullanan hastalar, dekonjestanları kullanmadan önce bunu doktorlarıyla tartışmalıdırlar.
Reçetesiz dekonjestan burun spreyleri dakikalar içinde etki eder ve etkisi saatlerce sürer, ancak doktorunuz tarafından belirtilmediği sürece bunları bir kaç günden fazla bir süre kullanamazsınız. Uzun süreli kullanım burun dokusunun şişmesine neden olabilir. Dekonjestan burun spreyi kullanımını durdurmak, altta yatan bir rahatsızlık olmaması kaydıyla şişmeyi iyileştirir.
[su_note note_color=”#e31f3f” text_color=”#ffffff” radius=”9″]Oral dekonjestanlar, reçetesiz satılan birçok ilaçta ve reçeteli ilaçlarda bulunur ve burun tıkanıklığı için tercih edilen tedavi olabilir. Yüksek tansiyonunuz veya kalp problemleriniz varsa, kullanmadan önce doktorunuzla görüşün.[/su_note]Burun spreyleri: Reçetesiz salin burun spreyleri semptomları önlemeye yardımcı olacaktır. Dekonjestan burun spreylerinden farklı olarak, ihtiyaç duyulduğu kadar burun spreyi kullanılabilir. Bazen doktorunuz burun yolunun yıkanmasını tavsiye edebilir.
Lökotrien inhibitörleri: Lökotrien inhibitörleri, vücutta alerjik rinit semptomlarına neden olabilen madde olan lökotrien etkisini bloke eder. Bu ilaçlar ayrıca astımı tedavi etmek için de kullanılır.
Göz alerjisi preparatları ve göz damlaları: Göz alerjisi preparatları, gözler riniti tetikleyen aynı alerjenlerden etkilendiğinde, kızarıklığa, şişmeye ve kaşıntıya neden olduğunda yararlı olabilir. Bazı göz alerjisi semptomlarının kısa süreli tedavisinde OTC göz damlaları ve oral ilaçlar yaygın olarak kullanılmaktadır. Bununla birlikte, tüm semptomları hafifletmeyebilir ve bu damlaların uzun süreli kullanımı aslında durumunuzun kötüleşmesine neden olabilir.
Alerjik Rinit İçin Önerilmeyen Tedaviler
Alerjik rinit söz konusu olduğunda önerilmeyen tedaviler hakkında da bilgi sahibi olunması gerekmektedir:
Antibiyotikler: Bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde etkili olan antibiyotikler, karmaşık olmayan soğuk algınlığı seyrini etkilemez ve alerjik rinit de dahil olmak üzere bulaşıcı olmayan rinit için hiçbir fayda sağlamaz.
Burun cerrahisi: Cerrahi, alerjik rinit tedavisi değildir.
Mesleki Alerjik Rinit Nedir?
Saman nezlesine benzeyen ve iş yerinde daha ciddi hale gelen belirtiler yaşıyorsanız, mesleki rinit sorunundan mustarip olabilirsiniz.
Mesleki rinit, semptomların tetiklendiği veya iş yerindeki alerjenler tarafından daha da şiddetlendiği bir durumdur. Bu belirtiler hapşırma, burun akıntısı ve göz sulanmasını içerebilir. Yaygın tetikleyiciler arasında temizlik ürünleri, kimyasal dumanlar, belirli toz türleri ve aşındırıcı gazlar bulunur.
Alerji belirtileriniz işte ortaya çıkıyorsa veya daha da kötüye gidiyorsa, potansiyel tetikleyicileri tanımlamanıza ve tedavi planı geliştirmenize yardımcı olabilecek doktorunuzu arayın.
Alerjik Rinit SSS
Alerjik rinit nedir?
Alerjik rinit, çimenler veya polenler gibi havadaki alerjenlere, toz ve hayvan kılı gibi alerjenlere karşı ortaya çıkan alerjik bir reaksiyondur . Allerjik rinit, mevsimsel alerjenlerin neden olduğu durumlarda “saman nezlesi” olarak adlandırılır. Saman nezlesi aynı semptomların çoğunu soğuk algınlığı olarak geliştirir, ancak bir virüs veya bakteriden kaynaklanmaz. Bunun yerine, bağışıklık sisteminizin vücudunuza soluduğunuz alerjenlere tepki göstermesinden kaynaklanır.
Alerjik rinit bulaşıcı mıdır?
Hayır. Alerjik rinit (ya da saman nezlesi) bağışıklık sisteminizin vücudunuzda bulunan alerjenlere verdiği yanıttan kaynaklanır. Bir virüs veya bakteriden kaynaklanmaz ve bulaşıcı değildir.
Saman nezlesi semptomları nelerdir?
Saman nezlesi veya alerjik rinit belirtileri, soğuk algınlığı semptomlarına benzer. Bazı yaygın belirtiler hapşırma, tıkanıklık, öksürük, kaşıntılı gözler, kaşıntılı burun ve yorgunluğu içerir.
