A vitamini nedir?

A vitamini ilk olarak görme konusunda öneme sahip olan hücre farklılaşması ve hücre gelişimde büyük bir yere sahip yağda çözünen özel bir vitamindir. Göz içerisinde ışığa duyarlı olan proteinlerin yapısına katılan bu vitamin vücutta yağ ile depo edilebilmektedir.  Günümüzde A vitamini eksikliği çok fazla gelişme gösterememiş ülkelerde yaşanan körlüğün esas nedenleri arasındadır.

A vitamini, yağ içerisinde eriyen özel bir vitamin olup, doğrudan karaciğerde depolanır. Yağın emiliminde meydana gelen herhangi bir bozukluk A vitaminin  vücut içerisine alınması ve metabolizmaya katılmasında aksaklıklara yol açar.

A vitamininin vücuttaki değer aralığı

• 5 yaşından küçük olanlarda: 20 – 43 ug/dL
• 6 – 12 yaş aralığında: 26 – 49 ug/dL
• 13 – 15 yaş aralığında: 26 – 72 ug/dL
• 15 yaşının üzerinde olanlarda: 30 – 80 ug/dL

A vitamininin vücut içerisinde 10 ug/dL düzeyinin altında bulunması ciddi şekilde A vitamini eksikliğini işaret etmektedir.

A vitamininin faydaları;

• Göz sağlığı ile gece görüşünün kalitesini arttırır.
• Cinsel sağlık ve üreme sağlığı konusunda etkilidir.
• Anne karnında bulunan embriyonun doğru ve yeterli bir şekilde gelişiminde rol oynar.
• Kas dokusu, kemik dokusu, diş ve yumuşak dokunun gelişimine katkı sağlar.
• Deri tabakası ve mukoza tabakasının yapısını dikkatli bir şekilde koruduğu gibi onları enfeksiyona karşı da korur.

Görüldüğü üzere A vitamini, görme dışında sağlıklı cilt ve sağlıklı bebek gelişiminde önem taşır.

A vitamini eksikliği nedenleri

Yiyeceklerle beraber yeteri kadar A vitamininin alınamaması ya da alınan bu A vitamininin yeteri kadar emilememesi nedeniyle vücutta eksiklik meydana gelir. Eksiklik sebepleri ise şu şekilde sıralanabilir;

• Beslenme ile yeterince A vitamini alınamaması
• Çölyak ya da Crohn hastalığı gibi vitaminin emilimini bozacak rahatsızlıklarda bu eksiklik kendisini gösterebilir.
• Pankreas organı, yağ sindiriminde sorumlu olan enzimleri vücut içerisinde salgılar. Bu nedenle pankreas rahatsızlıklarında ve enzim eksikliklerinde yine A vitamininin mekanizmasında bozulma yaşanır.
• Kistik fibrozis rahatsızlığında,
• Karaciğer hastalıklarında örneğin; siroz hastalığında,
• Ateşli ve de kronik özellik taşıyan enfeksiyonlarda,
• Doğum ağırlığının normalden çok daha düşük olması durumunda,
• Giardiazis paraziter enfestasyonunda,
• Tiroid bezinin olması gerekenden daha fazla çalışması-hipotirodi hastalığında.

A vitamini eksikliği belirtileri

A vitamininin eksikliğinde meydana gelen belirtiler genellikle şunlardır;

1. Çocuklarda yeterli büyüme ve gelişimin tamamlanamaması sonucu büyüme geriliği,
2. Karanlık ortamlara uyum problemi ile kendisini gösteren gece körlüğü sorunu,
3. Göz dokusunda meydana gelen kuruluk,
4. Göz üzerinde köpüksü lekelenmeler- bitot lekesi

1. Kornea dokusunda meydana gelen doku ölümü,
2. Cilt üzerinde meydana gelen kuruluk ve kalınlık,
3. Tat tomurcuklarının azalmasına bağlı olarak, tat alma duyusunda yetersizlik,
4. Komeda delinmesine bağlı olarak gözlenen göz içeriğinin akması durumu,
5. Yaraların çok geç iyileşmesi,
6. İleriye yönelik meydana gelebilecek olan körlük,
7. Bağışıklık sisteminde meydana gelen bozulma,

A vitamini eksikliğinin tedavisi

A vitamininin eksikliği tespit edildiği durumda, sebebin hızlı bir şekilde bulunması gerekir. Bu sayede tedavi hemen hayata geçirilebilir. A vitamini eksikliğinde doktor ilk önce hastalığın nedenini bulmakta ve nedene yönelik bir tedavi protokolü uygulamaktadır.

A vitamini içeren besinler;

• Balık yağı,
• Karaciğer içerisinde,
• Yumurta sarısı içinde,
• Tereyağı
• Patates
• Havuç
• bezelye
• Kuru kayısı
• Koyu yeşil yapraklı sebzeler
• Mango
• Tatlı kırmızıbiber
• Domates
• Kavun,

Yukarıda yer alan besinlerin, birçoğu insanın günlük olarak tükettiği beslenme düzeni içerisinde yer almaktadır. Bu nedenle insanlarda A vitamini eksikliği daha çok beslenme haricindeki sebeplerden kaynaklanır.